بررسي سازوكار جوي حاكم بر رخداد روزهاي توأم با گردوغبار شهر تبريز و رديابي آن با استفاده از مدل HYSPILIT و تصوير سنجنده موديس

Reviews atmospheric mechanisms governing the occurrence of days with dust city of Tabriz and tracking using HYSPILIT model and MODIS Image

فرآيندهاي جوي خاص و برهم كنش آنها با سطح زمين، عامل شكل گيري و تكامل يك طوفان گرد و غبار به شمار آيند و در شناسايي مسير هاي انتقال ريز گردها حائز اهميت هستند. به منظور بررسي ساز و كارهاي جوي حاكم بر رخداد روزهاي توأم با گرد و غبار در شهر تبريز از داده هاي وضعيت هواي حاضر ايستگاه هواشناسي شهر مذكور از سال (1990) تا سال (2012) استفاده شد. در ادامه براي شناسايي الگوهاي گردشي در تراز مياني جو، ماتريسي به ابعاد 28278 تشكيل شد، و روزهايي كه بيش از 26 ساعت استمرار داشتند با عنوان، روزهايي همراه با ذرات معلق گردو غبار انتخاب شدند. سپس براي شناسايي عوامل و تيپ هاي حاكم در رخداد طوفان هاي گرد و غبار منطقه، داده هاي ارتفاع ژئوپتانسيل 500 هكتوپاسكال براي هر روز استخراج شده و تحليل هاي عاملي و خوشه اي بر روي آنها صورت پذيرفت. همچنين براي درك بهتر ساختار جوي منطقه اي الگوهاي هواشناختي از داده هاي سطوح مختلف فشاري بر گرفته شده از مركز ملي پيش بيني هاي محيطي/علوم جو ( NCEP / NCAR )، و براي رديابي ذرات معلق از مدل لاگرانژي HYSPILIT و در نهايت براي نمايش حجم گرد و غبارهاي انتقالي در هر الگو از تصاوير باند مرني سنجنده مودي استفاده شد. نتايج نشان داد كه در زمان رخداد روزهاي گرد و غباري در تر از مياني جو ده عامل با مجموع پراش 93 درصد از كل واريانس داده ها فعاليت داشتند كه عامل اول 92/5 درصد آن را تبيين نموده بود. در نهايت مشخص شد كه سه تيپ در روز رخداد اين پديده در منطقه حاكميت داشته است، تيپ اول: بريده ي كم فشاري در جنوب درياي سياه و شرق مديترانه؛ تيپ دوم: ناوه ي عميقي از شمالگان تا غرب خاورميانه و تيپ سوم: موج كوتاهي است كه در روي سوريه و غرب عراق مستقر شده است .

In order to investigate the mechanisms governing the occurrence of days with dust weather in Tabriz weather station in the current weather data from 1990 to 2102 were used. Continuing to identify circulation patterns in middle levels, 8 × 282 matrix was formed, and were selected the days that had continuing for more than 24 hours as, days with dust particles. Then, to identify the causes and types of dust storms prevailing in the event of data extraction and analysis in heights of 500 hPa and were made on which they factor and cluster analysis for every day. To better understand the atmospheric structure-regional meteorological patterns of different levels of pressure data derived from the National Center for environmental predictions / Atmospheric Research (NCEP / NCAR), and for tracking airborne particles of dust Lagrangian model HYSPILIT at the end of the transitional View MODIS images were used in each pattern visible band. The results showed that at the time of the incident ten days of dust in middle levels with a total of 93% of the total variance diffraction data were active had explained that the first factor of 62.5 percent. It turned out that three types of daily occurrence of this phenomenon has been the rule in the region, the first type: cut the Black Sea and East Mediterranean in the south, low pressure, second type: Deep trough from the Arctic to the Middle East and West: Third type a short wave Syria and Iraq have been deployed in the West.