تحليل ويژگي هاي مكاني بارش هاي پاييزه ي شمال غرب ايران

Spatial analysis features of Autumn rainfall in North West Iran

عوامل مكاني از اهميت قابل ملاحظه اي در تغيير و تحولات پديده هاي اقليمي برخوردار مي باشند. تاثيرگذاري اين عوامل مي تواند به صورت تقويت ، تضعيف و تعيين نحوه ي توزيع فرآيندهاي آب و هوايي جلوه گر شود؛ در نتيجه شناخت نقش و روابط اين عوامل مي تواند به شناخت الگوهاي فضايي متغيرهاي آب و هوايي و بهبود برنامه ريزي هاي محيطي منجر شود. بر اين اساس در پژوهش حاضر با استفاده از داده هاي بارش ماهانه ي 121 ايستگاه همديد ، اقليم شناسي و باران سنجي شمال غرب ايران در دوره ي 1987 تا 2014 و استفاده از داده هاي ارتفاع ، عرض جغرافيايي ، شيب و جهت شيب تلاش شد ويژگي ها و روابط عوامل مكاني در تغييرات و پراكنش مكاني بارش مورد تحليل قرار گيرد. بدين منظور از روش هاي مركز ميانگين ، دايره ي استاندارد ، نيم تغيير نما و رگرسيون موزون جغرافيايي (GWR) استفاده گرديد. نتايج بررسي ها نشان داد كه طي ماه اكتبر به دليل ضعيف بودن بادهاي غربي در منطقه ، ميزان واريانس فضايي بارش ها كم بوده و عوامل مكاني نقش مهمي در تغييرات بارش ايفا مي كنند. در ماه نوامبر ضمن تقويت سامانه هاي بارش زا در منطقه ، نقش عوامل مكاني در تغييرپذيري بارش ها به اوج خود مي رسد؛ اما در ماه دسامبر به دليل قدرت سامانه هاي بارشي و تغذيه ي رطوبتي مناسب، از نقش عوامل مكاني در بارش هاي منطقه كاسته شده و تغييرپذيري بارش ها بيشتر با عوامل جوي مرتبط مي باشد.

Importance of location factors substantially change the climatic phenomena and developments can be enjoyed. Influence of these factors can be strengthened, diluting and determine how the distribution of climatic processes be flashed as a result recognizing the role and relationships of these factors can lead to the understanding of the spatial patterns of climatic variables and the improvement of environmental planning. Accordingly, in the present study using monthly rainfall data of the synoptic station 121, climatology and rain Northwest of Iran in the period of assessment 1987 until 2014, and the use of the data, elevation, latitude, tilt and direction of tilt was trying features and relationships in spatial distribution and location factors of rainfall changes about the analysis. Therefore, the purpose of the center of the circle, half the average of the standard geographic change and even regression (GWR) was used. The results of the investigation showed that during the month of October due to the low amount of variance in the Western region, winds, rainfall, low spatial and spatial factors play an important role in the changes of precipitation. In November, while strengthening the system of precipitation in the region, the role of spatial factors in changes to rainfall reaches its peak in December, but due to the power systems of the proper moisture and nourishing rainfall, of the role of regional rainfall eased on location factors and changes in precipitation are more associated with atmospheric agents.