بررسي آثار كوتاه مدت و بلندمدت ارزش حقيقي پول بر شاخص كل قيمت بورس اوراق بهادار ايران

Investigating the Short-Term and Long-Term Effects of Real Currency Value on Iran's Stock Exchange

اقتصاد ايران در دو دهه گذشته تورم و به دنبال آن كاهش ارزش پول را به طور مستمر تجربه كرده است. با توجه به آثار فراوان كاهش ارزش حقيقي پول بر اقتصاد ايران، مشخص نمودن و كمي نمودن تأثيرپذيري متغيرها و شاخص­ هاي كلان اقتصادي به خصوص بورس اوراق بهادار ايران از اين موضوع، مي‌تواند راهنماي مفيدي براي سياست‌گذاران در جهت تدوين مناسب برنامه­ هاي آتي به شمار آيد. با اين رويكرد، مطالعه حاضر به بررسي اثر كاهش ارزش حقيقي پول بر بورس اوراق بهادار ايران طي دوره زماني 95-1370 پرداخته است. اين تحقيق از جهت هدف كاربردي، از جهت روش استنتاج استقرايي و از جهت طرح تحقيق از نوع پس رويدادي است؛ در مطالعه حاضر براي تجزيه و تحليل ارتباط ميان متغيرها از آمار استنباطي استفاده شده است. بر اين اساس ابتدا بر اساس مباني نظري و نيز مطالعات مختلف صورت گرفته در داخل و خارج از كشور متغيرهايي كه بر بورس اوراق بهادار ايران اثرگذار بوده­اند، شناسايي شدند و سپس در چارچوب الگوي خود توضيح برداري با وقفه‌هاي گسترده (ARDL) ارتباط كوتاه­ مدت و بلندمدت ميان متغيرها مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج مطالعه نشان داد كه اگر چه ارزش واقعي پول و درآمدهاي نفتي در دوره كوتاه‌مدت و بلندمدت بر شاخص كل قيمت بورس اوراق بهادار اثر مثبت و معني‌دار دارند؛ اما مخارج دولت و نرخ ارز بازار آزاد هم در دوره كوتاه‌مدت و هم در بلندمدت بر شاخص قيمت بورس اوراق بهادار اثر منفي و معني‌دار مي­ گذارند. در نهايت نيز نتايج حاصل از ضريب جزء تصحيح خطا (ECM) بيان‌گر آن بود كه 65/2 درصد ‌عدم تعادل متغير شاخص كل قيمت بورس اوراق بهادار از مقادير بلندمدت آن­ پس از گذشت يك دوره از بين مي‌رود. بر اين اساس مي­توان گفت چنان چه شوكي بورس را تحت تاثير قرار دهد و از تعادل اوليه خارج كند، زماني به اندازه دو دوره لازم است تا عدم تعادل كوتاه‌مدت تصحيح گردد و اقتصاد دوباره به تعادل بلندمدت اوليه باز گردد.

Money and monetary policy, on the one hand, are the source of economic activity and on the other hand, the value of money and the speed of its circulation are influenced by the conditions and economic activities. According to many scholars, the criterion of the importance of money is that it can have a decisive impact on the economical structure of the countries. Along with this approach the present study is looking for to determine and quantify the effect of the real value of money on Iran's gross domestic product, it will be a useful guide for policy makers to properly plan future programs. According to objectives this research is practical and according to the methodology inductive reasoning and the research design is retrospective study; the time period for doing this research is 1991- 2016. In this study, inferential statistics were used to analyze the relationship between variables. Accordingly, based on theoretical foundations and various studies which have been carried out both inside and outside the country, all the variables that influenced the Iran Stock Exchange were identified.In the following, according to the statistical characteristics of the variables, the Autoregressive Distributed Lag(ARDL) was selected as an appropriate econometric model. Based on the real value of money, short-term and long-term money does not have a significant effect on gross domestic product; but government expenditures, exports, imports and exchange rates have a positive and significant impact on Iran Stock Exchange over the short term and in the long termperiod. The results also indicated that the error correction model (ECM) coefficient in the study was about 0. 347; in other words, about 34.7 percent of the Iran Stock Exchange's imbalance variable from its long-term values disappears after a period of time. Accordingly, if the Iran Stock Exchange exits from the initial equilibrium due to the shock, 3 courses of time are needed to correct short-term imbalances and gross domestic product will return to the original long-term equilibrium.