ارزيابي مؤلفه‌هاي مؤثر بر ميزان رضايت دانشجويان دختر از سكونت در خوابگاه‌هاي دانشگاهي

هدف: هدف پژوهش يافتن معيارهايي براي ارتقاي كيفيت فضاي كالبدي خوابگاه‌هاي دانشجويي بود. روش: روش پژوهش از نوع همبستگي در يك مقطع زماني و جامعه آماري كليه ساكنان خوابگاه دختران دانشگاه شهيد بهشتي تهران به تعداد 1648 نفر در پاييز سال 1397 بود. حجم نمونه بر اساس نظر كلاين (2015)، 5/2 تا 5 برابر تعداد گويه‌هاي پرسشنامه تعداد 172 نفر تعيين و به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي از 24 رشته مختلف در مقاطع تحصيلي كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري از دانشكده‌هاي علوم انساني، علوم اجتماعي و رفتاري، علوم پايه و فني و مهندسي انتخاب شد. در راستاي سنجش اولويت ‌بندي نيازهاي كيفي، دانشجويان دخترِ ساكن خوابگاه به پرسشنامه 29 گويه‌اي پژوهشگر ساخته رضايت سكونتي دانشجويان پاسخ دادند. پس از حذف 22 پرسشنامه مخدوش، تحليل اطلاعات 150 آزمودني با روش تحليل عاملي انجام و پنج عامل رضايت سكونتي در خوابگاه‌ها بر اساس ديدگاه دانشجويان استخراج شد. نتايج: نتايج نشان داد كه رابطه بين رضايت سكونتي با عوامل كالبدشناختي فضاهاي داخلي و عملكردها (361/0 =r، 01/0 =P)، مديريت و بهداشت خدمات (475/0 =r، 01/0 =P)، زيبايي ‌شناسي و نورگيري طبيعي (498/0 =r، 01/0 =P)، امنيت و ارتباطات اجتماعي (141/0 =r، 05/0 =P) و ارتباط با طبيعت (225/0 =r، 01/0 =P) مثبت است. بحث و نتيجه‌گيري: از آنجا كه ارزيابي معيارهاي مؤثر بر ميزان رضايت از فضاهاي خوابگاهي مي‌تواند در تصميم طراحان براي ارتقاي كيفي فضاهاي سكونتي دانشجويان راهگشا باشد؛ بنابراين با تبديل اين معيارهاي كيفي به پيشنهاد‌هاي طراحي توسط معماران، مي‌توان تا حد زيادي معضلات موجود در خوابگاه‌هاي دانشجويي را كاهش داد.

Aim: The purpose of the present study was to determine factors affecting the quality of dormitory physical environment. Methods: The research method was correlational and the statistical population consisted of all female students living in dormitories (N=1648). The sample size was based on Kline’s (2015) recommendation of 2.5–5 cases per parameter. Since there were 29 parameters in the present study, a sample size of 150 was deemed suitable. This cross-sectional study was conducted using 172 female students residing in the women’s dormitory of Shahid Beheshti University, Tehran from October to December 2018. Bachelor, Master and PhD students were selected using cluster sampling. Respondents were selected from 24 different disciplines and from faculties of Humanities, Social Sciences, Natural Sciences and Engineering. Students’ residential satisfaction questionnaire was completed by all participants. Students responded to each item of the questionnaire by using a Likert scale. 150 questionnaires were included in the final analysis after excluding 22 questionnaires with missing data. In order to process information and put items of the questionnaire into categories, exploratory factor analysis (EFA) was used and five major factors for residential satisfaction in dormitories were extracted according to students’ opinions. Results: Results showed that there was a significant positive relationship between residential satisfaction and physical criteria of interior space and function (r=0.361, P=0.01), management and health services (r=0.475, P=0.01), aesthetics and natural lighting (r=0.498, P=0.01), security and social relationships (r=0.141, P=0.05) and relationship with nature (r=0.225, P=0.01). Conclusion: Based on the findings, we conclude that the evaluation of effective factors on satisfaction in dormitory space may be useful in the designers’ decision to improve the quality of student housing. As a consequence, the conversion of these qualitative criteria into architectural design suggestions is needed to reduce the present problems of students’ dormitories.