پديد آورندگان :
نوحه گر، احمد دانشگاه تهران - دانشكده محيط زيست، تهران , كاظمي، محمد دانشگاه هرمزگان - مركز مطالعات و تحقيقات هرمز , احمدي، جواد سازمان انرژي اتمي ايران - پژوهشكده چرخه سوخت , غلامي، حميد دانشگاه هرمزگان - دانشكده منابع طبيعي - گروه مرتع و آبخيزداري , مهدوي نجف آبادي، رسول دانشگاه هرمزگان - دانشكده منابع طبيعي - گروه مرتع و آبخيزداري
كليدواژه :
مونت‌كارلو , عدم قطعيت , مدل تركيبي , ردياب , تنگ‌بستانك
چكيده فارسي :
چكيده مدل هاي تركيبي اگر چه مي توانند اطلاعات مفيد و قابل قبولي از مشكلات منابع مولد رسوب در مقياس حوضه آبخيز ارائه كنند، اما سهم هاي ارائه شده براي هر منبع رسوب نياز به بررسي توسط رويكرد عدم قطعيت و آزمودن بهينه سازي ها دارد. هدف مطالعه حاضر استفاده از شش مدل تركيبي با رويكرد عدم قطعيت مونت كارلو جهت برآورد سهم سازندها و كاربري هاي اراضي مختلف در رسوب خروجي از حوزه برد. 4 عنصر كربن، مس، سيليكون و تيتانيوم به عنوان تركيب بهينه ردياب ها در واحد كاربري هاي اراضي و عناصر استرانسيوم، تيتانيوم، مس و نسبت ايزوتوپي نئوديميوم 193 / 164 به عنوان تركيب بهينه جهت تفكيك سهم سازندهاي زمين شناسي انتخاب شدند. همچنين بر اساس تابع چگالي احتمال هر ردياب (1) در هر منبع (6) از شبيه سازي مونت كارلو با تكرار 2000 بار جهت حل مدل هاي كالينز (Collins)، كالينز اصلاح شده (MI Collins)، موتا (Motha)، لاندور (Landwehr)، لاندور اصلاح شده (Modified Landwehr)، اسلاتري (Slattery) و هرگس (Hughes) در تعيين سهم و اهميت نسبي هر كدام از منابع رسوب استفاده شد. صدك هاي 5 و 95 به عنوان سطرح اطمينان عدم قطعيت مونت كارلو و صدك 50 به عنوان سهم ميانگين نسبي هر منبع انتخاب شد. نتايج نشان داد براي سازندها مدل كالينز (Collins) با ضريب كارآيي (ME) / 99 / 98 و براي واحدهاي كاربري اراضي مدل كالينز اصلاح شده (Modified Collins) با ضريب كارايي %99/3 بهترين مدل ها جهت برآورد سهم منابع مختلف در فرسايش و رسوب هستند. اراضي مرتع با %58/76 (75/65-42/5) و سازند آسماري با %53/63 (60/11-46/7) بيشترين سهم را در توليد رسوب حوزهي آبخيز تنگ بستانك دارند. سازندهاي پابده گورپي و بختياري به ترتيب با 0/24 و 0/27 و نيز اراضي باغي و مرتعي به ترتيب با 3/73 و 3/5 بيشترين اهميت نسبي را به خود اختصاص دادند.
چكيده لاتين :
Soil erosion and sediment yield are one of the most destructive phenomena that was cause a lot of damages in different regions. In order to combat with increasing sediment loads, informed of the nature and sediment sources in watershed scale is essential. Soil conservation projects and for effective sediment control strategies, need to knowledge of sediment sources throughout a catchment environment. The main aims of this study are to apply tracers to determine relative contributions of sediment sources with six mixing models and to use Monte Carlo -mixing model that estimates contributions of sources to associated the uncertainty estimation in sediment fingerprinting in the land uses(rangelands, forests, cultivation and gardens)and geology information(Razak, Kashkan, Bakhtyari, Quaternary, Pabedeh Gorpi and Asmary) of Tange Bostanak catchment, in Fars province. Multivariate discriminant function analysis was subsequently used to identify the best composite fingerprint incorporating a number of these tracers. Four tracers(C, Cu, Si, Ti) verify ability to discriminate between land use source categories and four tracers(Nd143/144, Cu, Si, Ti) verify ability to discriminate between geology information’s source categories. The application of six commonly used mixing models(Collins, MCollins, Landwehr, MLandwehr, Motha, Slattery) to Monte Carlo Simulation identified all outputs remained in the acceptable range of contributions defined by the Monte Carlo uncertainties. Mean relative contribution (percentile 5%, percentile 50% and percentile 95%, respectively) of sediment samples resulting from the Monte Carlo mixing model uncertainty approach. The best explanatory parameters provided by the Collins model based on GOF index(99.3)was best model for land uses and the best explanatory parameters provided by the Modified Collins model based on GOF index(99.98)was best model for geology information. The relative contributions from areas of range lands with 58.76%(42.5%-75.65%) and Asmary inrormation with 53.63%(46.7%- 60.11%) are highest, respectively. Pabedeh Gorpi and Bakhtyari information’s with 0.24 and 0.27 are the lowest relative importance, also gardens and range lands with 3.73 and 3.5 are the highest relative importance, respectively.
