بررسي كاربرد تئوري رفتار برنامه ريزي شده در پيشگويي رفتارهاي مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر صنعتي در جوانان

سوء مصرف مواد، به عنوان يكي از مشكلات سلامتي عصر حاضر به خصوص در گروه سني 29-15 سال بوده و ميزان بالايي از مرگ هاي زودرس را باعث مي شود. اين مطالعه با هدف بررسي كاربرد تئوري رفتار برنامه ريزي شده در پيشگويي رفتارهاي مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر صنعتي در جوانان شهرستان چابهار در سال 1394 طراحي گرديد. روش بررسي: مطالعه مقطعي حاضر به منظور كاربرد تئوري رفتار برنامه ريزي شده در پيشگويي رفتارهاي مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر صنعتي در ميان 300 نفر از جوانان پسر شهرستان چابهار به روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي انجام شد. داده‌ها به وسيله‌ي پرسشنامه‌ي محقق ساخته اي كه روايي و پايايي آن مورد تأييد قرار گرفت جمع آوري گرديد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون هاي independent t- test و همبستگي پيرسون تجزيه و تحليل گرديد. يافته ها: 77% افراد تحت مطالعه سابقه مصرف مواد مخدر صنعتي در والدين نداشتند. 72% افراد تحت مطالعه سابقه مصرف مواد مخدر صنعتي در دوستان را گزارش كرده بودند. آزمون آماري كاي دو نشان داد بين استعمال سيگار با تحصيلات پدر، بعد خانوار، سابقه مواد مخدر صنعتي در والدين، سابقه مصرف مواد مخدر صنعتي در دوستان و شغل افراد مورد پژوهش ارتباط معني داري وجود داشت (001/0P<)، ولي بين سطح تحصيلات مادر (682P=)، زندگي با والدين (729P=) افراد مورد مطالعه ارتباط معني داري وجود نداشت. نتيجه گيري: با توجه به اينكه براساس نتايج مطالعه حاضر، آگاهي و نگرش بيشترين همبستگي و قدرت پيشگويي را با رفتار سوء مصرف مواد مخدر صنعتي داشته اند به نظر مي رسد براي ارتقاي رفتارهاي پيشگيري كننده از سوء مصرف مواد مخدر صنعتي در بين جوانان، افزايش آگاهي و نگرش مي تواند موثر واقع شود.

Introduction: Drug abuse is one of the important challenges in the field of mental health and adolescence health promotion. Due to the social and medical costs of drug abuse and its consequences among the youth, it is necessary to deal with this issue effectively. Therefore, in this theoretical study, the predictability of the Theory of Planned Behavior on drug abuse related behaviors was explained among adolescents. Methods: This cross-sectional study was conducted in Chabahar City in 2015 among 300 male adolescents, recruited randomly. All data were collected using a researcher-made questionnaire with confirmed reliability and validity. The data were analyzed by independent t- test and pearson correlation. Results: we found that 77% of the participants had no history of parental drug abuse. Furthermore, 72% of participants reported a history of using industrial drugs in their friends. The Chi-square test showed that adolescent's smoking had a significant relationship with father's education, family size, history of using industrial drugs in parents , history of using industrial drugs in friends, and the participants' business o (P˃0.000). However, the level of maternal education (P = 682) and living with parents (P = 729) had no significant relationship with the adolescents' smoking rate. Conclusions: since knowledge and attitude had the highest correlation and predictability with industrial drug abuse among the adolescents, theory of planned behavior can be used properly and effectively to plan and implement prevention programs among the adolescents.