نقد و بررسي مبناي كرامت جنين در برخي از نظريه‌هاي اخلاق پزشكي معاصر

A Review of the Basis of Fetal Dignity in Some Contemporary Medical Ethics Theories

شأن اخلاقي انسان يا به‌عبارت ديگر، كرامت انساني او، از ديرباز در كانون بحث و گفت‌ و گوي متفكران مختلف قرار داشته است. تقريباً، همه‌ي نظريه‌هايي كه به اين موضوع پرداخته‌اند، در اصل كرامت‌داشتن انسان و برتري جايگاه او نسبت به همه‌ي موجودات هستي هم‌نوا هستند؛ ولي در چرايي و ملاك‌هاي اين كرامت و برتري تفاوت‌هايي وجود دارد. تصميم‌گيري در خصوص سرنوشت جنين، اعم از حفظ يا سقط او، در گرو تعيين تكليف صاحب‌نظران درباره‌ي مبنا و ملاك كرامت و جايگاه انساني و شأن اخلاقي جنين است. دو گروه نظريه به مبحث كرامت جنين پرداخته‌اند: نظريات سكولار و نظريات مبتني بر اديان و مكاتب. نظريات سكولار واجد جاذبه‌هايي است كه شهود انساني تاحدي آن را مي‌پذيرد؛ اما هيچ‌يك خالي از نقد نيست و نقدهاي وارد بر هر تئوري، همه در جاي خود،‌تأمل‌برانگيزند؛ ازاين‌رو، اين مقاله ضمن مرور برخي از نظرات سكولار و اديان و مكاتب در زمينه‌ي جايگاه جنين و پرداختن به نقد برخي از آن‌ها، نظريه‌ي غالب كرامت انساني جنين را بر مبناي تفكر شيعي ارائه مي‌دهد. پيداكردن ريشه‌ي كرامت انسان با تكيه بر انديشه‌ي بشري و بدون بهره‌گيري از منبع ماوراي بشري و وحي، با چالش‌هاي جدي روبه‌روست. جنين انساني، به علت استعداد تبديل‌شدن به انسان، از همان ابتداي وجود، داراي جايگاهي ارزشمند است كه با افزايش سن جنيني، بر ارزش آن افزوده مي‌شود؛ تاآنكه با ولوج روح از سوي خداوند، كرامت انساني مي‌يابد. بر مبناي برداشت از معارف ديني، اين ارزشمندي به دليل صفات انساني نيست؛ بلكه به خاطر اعطاي آن در مقطع ولوج روح از سوي خداوند است؛ گرچه حتي سلول تخم نيز، به دليل بالقوگي تبديل‌شدن به انسان، نه‌تنها نبايد از ميان برده شود، بلكه بايد مراقبت و حفاظت گردد.

The human moral or, in other words, his human dignity has long been the subject of discussions among various thinkers. Almost all theories that have addressed this issue are in principle the dignity of man and the supremacy of his position in relation to all beings, but what makes a different perspective on this topic is the criterion of this dignity and excellence. Making essential decisions for the fetus, including preserving the fetus or abortion, is one of the main applications of the principle of human dignity and is directly is influenced by its human and ethical status. Two groups of theories have focused on the issue of the dignity of the fetus: secular theories and theories based on religions and schools. The secular ideas, have some attractions that human intuition accepts them to some extent, but none is free of criticism, and the critique of each theory is all remarkableness and worthwhile. Hence, this article, while it is reviewing some of the secular views and the views of religions and schools on the status of the embryo and addressing some criticisms of them, provides the dominant human-being theory of fetus based on Shi'a thought and introduces the valuable position of man from fetal times. Finding the root of human dignity by relying on human thought and without resorting to revelation inspiration is faced to serious challenges. Human embryos, due to the ability to become human, have been at the beginning of being a valuable place that increases the value of fetal age when it increases its age so that it is not worthy of human dignity with God's soul. But because its granting by the Lord on the basis of the religious teaching perception, the egg cell should not only be eliminated, but also should be taken care of and protected due to its potential to become human.