مسئوليت دستياران و دانشجويان پزشكي در انجام اقدامات تشخيصي و درماني (با مطالعه‌ي موردي پرونده‌هاي پزشكي قانوني استان فارس، از سال 1390تا1395)

Residents 'and Medical Students' Responsibility for Diagnostic and Therapeutic Measures (Case Study of Fars Province Forensic Medical Files- 2011 to 2016)

مسئوليت كيفري پزشكان و دستياران، از مباحث پيچيده‌ي حقوق پزشكي است. هدف از انجام اين مطالعه، بررسي مسئوليت دستياران و دانشجويان پزشكي در انجام اقدامات تشخيصي و درماني، با مطالعه‌ي موردي پرونده‌هاي پزشكي قانوني استان فارس از سال 1390تا1395 بوده است. در اين مطالعه، 63 پرونده‌ي افراد شاكي بررسي شد كه شامل 33 مرد (52.4 درصد) و 30 زن (47.6 درصد) بودند. غالب افراد شاكي، بي‌سواد و زير ديپلم بودند و كمترين فراواني، مربوط به سطح تحصيلات دكترا بود. درباره‌ي وضعيت جسماني شاكي (بيمار)، بيشترين فراواني مربوط به فوت افراد بود (با فراواني 73 درصد)؛ بيشترين شكايات، از گروه درماني (با فراواني 95.2 درصد) و پس از آن، پزشك (با فراواني 4/8 درصد) انجام شده بود. از نظر رشته‌ي تحصيلي، رشته‌ي زنان و زايمان، نسبت به ساير رشته‌ها، فراواني بيشتري داشت (44.4 درصد). در كل، در 26 پرونده‌ (41.3 درصد)، نهايتاً، متشاكي تبرئه و 37 پرونده (58/7 درصد) نيز، به محكوميت افراد ختم شده بود. از نظر نوع قصور، فراوان‌ترين نوع قصور، مربوط به بي‌احتياطي (91.9 درصد) بود. در اين مطالعه، بيشترين فراواني سطح تحصيلات متشاكي، مربوط به رزيدنت ارشد (با فراواني 11.1 درصد) بود. بر اساس نتايج مطالعه‌ي حاضر، در خطاهاي پزشكي به‌وجودآمده توسط دانشجويان دوره‌ي كارورزي (انترن) و دكتراي تخصصي (دستياري)، مشخص‌كردن دقيق مسئوليت‌هاي كيفري دانشجويان دوره‌هاي عمومي و دستياران تخصصي، در قبال قصور و خطاهاي رخ‌داده و تبيين آن‌ها در آيين‌نامه‌هاي آموزشي هر دوره، اهميتي خاص دارد. در كنار آن، برگزاري دوره‌هاي آموزشي پزشكي قانوني و مسئوليت حقوقي و كيفري دانشجويان در قبال امور درماني، در ارتقاي كيفيت درمان، بسيار اثرگذار است.

The criminal responsibility of physicians and assistants is a complex area of medical law. The purpose of this study was to investigate the responsibility of medical residents and medical students in performing diagnostic and therapeutic measures with case study of forensic medical files in Fars province from 2012 to 2017. In this study, 63 plaintiffs' cases were assessed, including 33 males (52.4%) and 30 females (47.6%). Most of the complainants were illiterate and under-graduate, and the least frequent was at doctoral level. Regarding the physical condition of the plaintiff (patient), the highest frequency was related to death ( 73%). Most of the complaints were from treatment group (95.2%) and physicians (4.8%). In terms of field of study, the field of obstetrics and gynecology (44.4%) included more complaints than other fields. In total, 26 (41.3%) cases were finally acquitted and 37 (58.7%) were convicted. The most common type of failure was neglect (91.9%). In this study, the highest frequency of associate education was related to senior resident (11.1%). Based on the results of the present study, medical errors were made by trainees (interns) and residents, specifying the criminal responsibilities of medical students and residents for errors and omissions and explaining their findings. Educational materials in each course are of particular importance. Additionally holding forensic courses and defining the legal and criminal responsibility for medical students are important for the improvement of treatment quality.