اثربخشي شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي بر نشخوار فكري و شاخص قند خون بيماران ديابتي نوع دو

The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on rumination and glucose index of type 2 diabetic patients

زمينه و هدف: شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي، از درمان‌هاي موج سوم است كه اثربخشي آن در دامنه‌اي از اختلال‌هاي رواني مختلف، مورد آزمون قرارگرفته است. بنابراين پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي بر نشخوار فكري و شاخص قند خون بيماران ديابتي نوع دو انجام شد. روش تحقيق: پژوهش حاضر، مطالعه‌اي شبه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌‌آزمون بود. از بين كليه بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 مراجعه‌كننده به مركز ديابت بيرجند در شش ماه دوم سال 1396، 40 بيمار ديابتي (20 نفر در گروه آزمايش، 20 نفر در گروه كنترل) به‌صورت در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها توسط پرسشنامه مقياس نشخوار فكري Nolen-Hoeksema و Morrow و نيز با انجام دو آزمايش HbA1c (هموگلوبين گليكوزيله) و FBS (قند خون ناشتا) جمع‌آوري شدند. براي گروه آزمايش، آموزش شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي به روش Segal و همكاران، در 8 جلسه 60دقيقه‌اي برگزار شد؛ درحالي‌كه افراد گروه كنترل هيچ‌گونه مداخله‌اي را دريافت نكردند. در نهايت از آمار توصيفي شامل ميانگين و انحراف معيار براي شرح و توصيف داده‌ها و از آزمون‌هاي آماري تحليل كوواريانس، لوين و كالموگروف-اسميرنوف براي تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده گرديد. سطح معني‌داري 0/05 در نظر گرفته شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه تفاوت معني‌داري در ميانگين نمرات نشخوار فكري و قند خون ناشتا (FBS) در افراد گروه آزمايش، قبل و بعد از انجام مداخله وجود داشت (0/05>P)؛ اما تغيير معني‌داري در ميانگين هموگلوبين گليكوزيله (HbA1c) افراد اين گروه مشاهده نشد. تغييرات مشاهده‌شده در گروه كنترل نيز معني‌دار نبود. نتيجه‌گيري: استفاده از شناخت‌درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي، به‌عنوان يك مداخله آموزشي اثربخش در كاهش نشخوار فكري و قند خون ناشتا (FBS)، براي بيماران مبتلا به ديابت نوع دو مي‌تواند مؤثر باشد؛ اما احتمالاً در كاهش هموگلوبين گليكوزيله (HbA1c) بيماران مبتلا به ديابت نوع دو مؤثر نيست.

Background and Aim: Mindfulness-Based Cognitive Therapy is from third-wave therapies that their effectiveness has been tested in a range of different psychiatric disorders. The aim of this study was to determine the effectiveness of cognitive therapy based on mind-awareness on rumination and glucose index of type 2 diabetic patients. Materials and Methods: The present study was a quasi-experimental pre-test and post-test design. From among all type 2 diabetic patients referring to Birjand Diabetes Center in the second six months of 2017, 40 diabetic patients (20 experimental groups, 20 in the control group) were selected samples as available. Data were collected by Nalen-Huxma and Marrow rumination questionnaire and also by performing HbA1c (hemoglobin glycosylated) and FBS (fasting blood glucose) tests. For the experimental group, cognitive therapy based on mindfulness was conducted by Segal et al. Method in 8 sessions of 60 minutes, while the control group did not receive any intervention. Finally, descriptive statistics including mean and standard deviation were used to describe the data and statistical analysis of covariance, Levin and Kolmogorov-Smirnov analysis was used to analyze the data. The significance level was considered 0.05. Results: The results showed a significant difference in mean scores of rumination and fasting blood sugar (FBS) in the experimental group before and after the intervention were(P<0.05) but the changes in mean glycosylated hemoglobin (HbA1c) view failed and changes in the control group were not significant. Conclusion: The use of cognitive therapy based on Mindfulness, as an effective educational intervention, will be effective in decreasing the rumination and FBS in patients with type 2 diabetes and however, it is probably not effective in reducing hemoglobin glycosylated (HbA1c) in patients with type 2 diabetes.