بررسي خستگي ذهني و پايايي و روايي ابزار سنجش آن در پرستاران يكي از بيمارستان‌هاي كرمانشاه

Investigation of Mental Fatigue and Validity and Reliability its Instrument among Nursing in one of the Hospital in Kermanshah City

سابقه و هدف: خستگي ذهني حالتي روان‌شناختي همراه با احساس خستگي در ذهن، فقدان انرژي و كاهش هوشياري بوده كه با نقصان عملكرد همراه است و طي فعاليت‌هاي شناختي به وجود مي‌آيد. پرستاران بزرگ‌ترين گروه شاغل در بيمارستان مي‌باشند كه مسئوليت مستقيم مراقبت از بيماران را بر عهده‌دارند ازآنجاكه خستگي ذهني شاغلين بسته به محل فعاليت و ساير عوامل مي‌تواند تحت تأثير قرار گيرد ازاين‌رو مطالعه حاضر باهدف بررسي خستگي ذهني و پايايي و روايي ابزار سنجش آن در پرستاران يكي از بيمارستان‌هاي كرمانشاه انجام گرفت. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي - تحليلي و از نوع مقطعي تعداد 203 نفر از پرستاران به‌ صورت تصادفي انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در اين پژوهش دو پرسشنامه مشخصات دموگرافيك و پرسشنامه مقياس خستگي ذهني (Mental Fatigue Scale) بود. براي انجام اين مطالعه با مسئولين هماهنگي لازم به عمل آمد و با كسب رضايت آگاهانه از شركت‌كنندگان و محرمانه بودن اطلاعات حاصل، اقدام به انجام مطالعه شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي ضريب همبستگي پيرسون، تي تست مستقل و تحليل واريانس يك‌طرفه آناليز شدند. يافته‌ها: ميانگين و انحراف معيار خستگي ذهني 7/21±13/24 به دست آمد و 20/7 درصد پرستاران بدون خستگي فكري، 67 درصد خستگي ذهني فكري، 11/8 درصد خستگي فكري نسبتاً جدي و 0/5 درصد خستگي فكري جدي گزارش كردند. پرسشنامه از روايي خوبي برخوردار بود و ضريب پايايي پرسشنامه آن با استفاده از روش باز آزمون 0/727 و با آلفاي كرون باخ 0/893 به دست آمد. خستگي ذهني با الگوي كاري و تعداد شيفت در ماه رابطه معناداري داشت (0/05>P). نتيجه‌گيري: بيشتر پرستاران خستگي ذهني جزئي تجربه مي‌كردند. پرسشنامه مقياس خستگي ذهني از پايايي و روايي خوبي برخوردار است و مي‌توان در مطالعات مشابه از آن استفاده كرد. كاهش تعداد شيفت‌ها به‌منظور كاهش خستگي ذهني توصيه مي‌شود.

Background and Objectives: Mental fatigue is a cognitive status with feeling exhausted in mind, lock of energy and Loss of consciousness Associated with malfunction that caused during the cognitive activity. Nurses are most personnel in hospitals with direct responsibility for patient care. Whereas, work condition and other related factors can be influence mental fatigue in them, hence, this study aimed to Investigation of Mental Fatigue, Validity and Reliability its Instrument among nursing in one of the hospital in Kermanshah city Materials and Methods: In this cross sectional study, 203 nurses from hospital wards were random studied. Tools for data gathering were demographics questionnaire and Mental Fatigue Scale. Data analysis performed with T-test, ANOVA and Pearson correlation coefficient statistical tests. Result: Mean and standard deviation of Mental Fatigue Scale was 13.24±7.21 and 20.7% of nurses have not mental fatigue, 67% of theirs experienced slight mental fatigue, 11.8% fairly serious and 0.5% of participants have reported serious mental fatigue. Reliability coefficient of mental fatigue scale is obtained 0.72 and 0.82 using retest and Cronbach's alpha respectively. There were significant relationship between mental fatigue score with number of shifts per month and shift work. Conclusion: Most nurses had slight mental fatigue. The questionnaire of mental fatigue scale has a good reliability and validity and can be used in similar studies. It suggested decreasing number of shifts in month to prevent of mental fatigue by increase number of nurses.