مقايسه روش هاي ازدياد درون شيشه اي و برون شيشه اي سه رقم بنفشه آفريقايي (Saintpaulia ionantha H. Wendi.)

Comparing the in vitro and in vivo propagation methods in three cultivars of African violet (Saintpaulia ionantha H. Wendi.)

بنفشه آفريقايي (Saintpaulia ionantha H. Wendi.) يكي از معروف‌ترين گياهان زينتي با رنگ­ ها و اشكال متنوع گل است. در اين پژوهش تكثير درون و برون شيشه­ اي اين گياه با يكديگر مقايسه شد. در تكثير درون ­شيشه ­اي اثر پنج ريزنمونه (پهنك، دمبرگ، دمبرگ بدون اپيدرم، گل كامل و گل بدون گلبرگ) در سه رقم (‘Cool Blue’، ‘Rondita’ و ‘Knight Rider’) در محيط­ كشت MS حاوي mg/l 0/1 NAA و mg/l 1 BA بررسي شد. در تكثير برون­ شيشه ­اي قلمه­ هاي برگ سه رقم بنفشه آفريقايي درون ظروف پلاستيكي دردار حاوي 70% پيت­ماس و 30% پرليت كشت شدند. درنهايت سرعت تكثير و تعداد جوانه گياه در دو روش مقايسه شد. بررسي نتايج به ­دست آمده نشان داد كه در هر رقم نوع ريزنمونه مناسب براي تكثير گياه متفاوت است. در رقم ‘Cool Blue’ هيچ­كدام از پنج ريزنمونه تفاوت معني­داري با يكديگر در ميزان باززايي، توليد جوانه و تعداد برگ گياهچه ­هاي حاصله نشان ندادند. در رقم ‘Rondita’ ريزنمونه ­هاي پهنك (91/66%)، دمبرگ (91/66%) و دمبرگ بدون اپيدرم (83/33%) و در رقم ‘Knight Rider’ ريزنمونه ­هاي برگ، گل­كامل، گل بدون گلبرگ و دمبرگ (همگي 100%) بيشترين ميزان باززايي را نشان دادند. در تكثير قلمه برگي رقم ‘Cool Blue’ بيشترين (8/25 عدد) تعداد گياهچه را توليد كردند. مقايسه طول دوره كشت در شرايط درون و برون­ شيشه نشان داد كه در هر سه رقم موردبررسي، دوره زماني از كشت تا گلدهي در شرايط درون­ شيشه ­اي (180 تا 230 روز) طولاني­تر از برون­ شيشه ­اي (120 تا 140 روز) بود، در حالي­كه تعداد جوانه توليدشده در كشت درو ن­شيشه ­اي به ­طور معني­داري در مقايسه با تكثير قلمه­ برگي بيشتر بود.

African violet (Saintpaulia ionantha H. Wendi.) is an important ornamental plant due to its various colors and shapes. The present study was conducted to compare the in vitro and in vivo propagation methods in this plant. At in vitro culture, the interactive effect of five explant types (leaf blade, petiole, petiole without epidermis, whole inflorescence and flower without petals) and three cultivars (‘Cool Blue’, ‘Rondita’ and ‘Knight Rider’) cultivated on MS culture medium containing 0.1 mg/l NAA and 1 mg/l BA were investigated. At in vivo culture, leaf cuttings of three cultivars were cultured in wrapped plastic dishes contained 70% peat-moss and 30% perlite. Propagation speed and number of buds in two methods were compared. Results showed explant type and cultivar effected the rate of regeneration significantly. In cv. ‘Cool Blue’ there was not a significant difference in regeneration percent, bud production and number of leaves in all of the explant types. In cv. ‘Rondita’ the highest regeneration percent were observed in leaf blade (91.66%), petiole (91.66%) and petiole without epidermal (83.33%). Whereas in cv. ‘Knight Rider’ maximum regeneration percent (100%) was detected in leaf blade, whole inflorescence, flower without petals and petiole. The maximum (8.25) number of plantlets per explants in the in vivo method was observed in cv. ‘Cool Blue’. Flowering time was significantly higher (180 to 230 days) in explants propagated at in vitro conditions compared to the ones propagated by in vivo method (120 to 140 days). , However, the number of regenerated buds at in vitro culture was significantly higher than in vivo culture.