طراحي پرسشنامه كيفيت زندگي كاري معلمان

Designing the Questionnaire of Teachers’ Work Life Quality

زمينه و هدف: كيفيت زندگي كاري از عوامل مؤثر ارتقا و حفظ معلمان در شغلشان است. هدف اين پژوهش طراحي و اعتبارسنجي پرسشنامه كيفيت زندگي كاري معلمان است. روش كار: در اين پژوهش از رويكرد اكتشافي متوالي (مدل تدوين ابزار) استفاده و در مرحله كيفي با روش مصاحبه نيمه‌ساختار شاخص‌هاي كيفيت زندگي كاري معلمان شهرستان كرج در سال تحصيلي 95-94 شناسايي شدند. 12 معلم (9 مرد و 3 زن) به روش نمونه‌گيري هدفمند در مصاحبه نيمه‌ساختار شركت كردند. داده‌هاي به‌دست‌آمده از مرحله كيفي پژوهش با استفاده از فنون اشتراوس و كربين‌ كدگذاري شده و بر اساس اين درون‌مايه‌ها پرسشنامه كيفيت زندگي كاري معلمان طراحي و در مرحله كمي رواسازي شد. يافته‌ها: روايي صوري با استفاده از نظر پنج متخصص و روايي محتوا با استفاده از شاخص روايي محتوا تأييد شد. سپس 760 معلم (387 زن) در نواحي چهارگانه شهر كرج به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند‌مرحله‌اي انتخاب و به پرسشنامه‌هاي محقق‌ساخته كيفيت زندگي كاري معلمان و كيفيت زندگي كاري والتون پاسخ دادند. براي بررسي روايي سازه پرسشنامه، اين نمونه به دو زيرنمونه مساوي، تقسيم و روي يكي از اين نمونه‌ها، به‌تصادف، تحليل عاملي اكتشافي انجام و هشت عامل استخراج شد كه در تحليل عاملي تأييدي بر نمونه دوم با شاخص‌هاي برازش مطلوب تأييد شد. روايي همگراي پرسشنامه كيفيت زندگي كاري معلمان با محاسبه همبستگي آن با پرسشنامه كيفيت زندگي كاري والتون (0/01>P) و پايايي پرسشنامه نيز با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ (0/74 تا 0/88) تأييد شد. نتيجه‌گيري: پرسشنامه ساخته‌شده، با توجه به طراحي آن در بافت شغلي معلمان ايراني، با 54 گويه ابزار مناسبي براي سنجش كيفيت زندگي كاري آنهاست.

Background and Objectives: Quality of work life is one of the most important factors in promotion of teachers and having them continue their jobs. This study aimed at designing and evaluating a questionnaire for teachers’ work life quality. Methods: In this research, a sequential exploratory approach (instrument editing model) was used and in the qualitative stage, a semi-structured interview method was used to determine the quality of life of teachers. In the qualitative stage, indices of work life quality were identified using semi-structured interviews with 12 teachers (9 men and 3 women) of Karaj city (2014-2015 educational year) selected through purposive sampling method. The qualitative data was analyzed using Straus and Corbin method. Subsequently, a questionnaire of teachers’ working life quality was constructed based on these indices and was validiated in the quantitative stage. Results: Content validity was confirmed by five experts using content validity index. A sample of 760 (387women) teachers selected through multistage cluster sampling were handed out two questionnaires including a researcher-made questionnaire of teachers quality of working life and Walton (1973) quality of work life questionnaire. Construct validity of the research-made questionnaire was examined using exploratory factor analysis. Eight factors were extracted and confirmed through confirmatory factor analysis. Fit indices of model indicate compliance. Convergent validity was confirmed by its correlation with the quality of work life questionnaire (P<0.01). Reliability was confirmed by calculating Cronbach’s alpha coefficient (0/74-0/88). Conclusion: The results of the study indicated that the researcher-made questionnaire with regard to its design in the job context of Iranian teachers, with 54 items, is an appropriate tool for assessing the quality of their working life.