پاسخ بويايي زنبور پارازيتوييد (Habrobracon hebetor (Say به Helicoverpa armigera (Hünber) و دو گياه ميزبان آن

Olfactory response of Habrobracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae) to Helicoverpa armigera and its two host plants

تركيبات فرار شيميايي متصاعد شده از حشرات گياه­ خوار و گياهان آسيب ديده توسط آن­ها نقش بسيار مهمي در رفتار جستجوگري زنبورهاي انگل‌واره ايفا مي­كنند كه منجر به تعيين محل دقيق ميزبان توسط آن­ها مي ­شود. در اين مطالعه، پاسخ­ بويايي زنبور انگل‌وارة Habrobracon hebetor، به رايحه­ هاي لارو شب پره، Helicoverpa armigera Hünber، فضولات لاروي، گياهان ميزبان شامل گوجه فرنگي و سنبله ذرت سالم و آلوده بوسيله بويايي­سنج دو طرفه Y در شرايط آزمايشگاهي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد، زنبورهاي انگل‌واره به طور معني­ داري به تركيبات فرار آزاد شده از لارو سن پنجم H. armigeraو فضولات آن جلب شدند. همچنين در مقايسه پاسخ زنبورها به لارو سن پنجم H. armigera با گوجه فرنگي آلوده و ذرت آلوده به لارو H. armigera به ترتيب 71/74 و 68/09 درصد از زنبورها بازوي منتهي به لاروسن پنجم ميزبان را انتخاب كردند. رايحه ­هاي ميوه گوجه فرنگي و سنبله ذرت سالم براي زنبور انگل‌واره H. hebetorجلب كننده نبود. همچنين در پاسخ زنبور به رايحه فضولات لارو كه با دو گياه ميزبان متفاوت تغذيه شده بودند، اختلاف معني­داري مشاهده نشد. نتايج بيانگر اين است كه رايحه فضولات لاروي و لارو سن پنجم شب پرة H. armigera مهم­ترين عامل جلب كننده زنبور انگل‌واره H. hebetorمي باشند.

The volatiles emitted by herbivorous insects and herbivore-damaged plants play an important role in foraging behaviour of parasitoids that lead to host location of parasitic wasps. The olfactory response of Habrobracon hebetor (Say) (Hymenoptera: Braconidae) to volatile compounds of larvae and larval faeces of Helicoverpa armigera (Hünber) (Lepidoptera: Noctuidae), corn ear and tomato fruits both infested and un-infested by cotton bollworm was studied using a double sided Y-shaped olfactometer in laboratory conditions. Results showed that parasitoid wasps were significantly more attracted to compounds emitted by larvae and larval faeces of the cotton bollworm. Response of parasitoid wasps to volatiles of larvae in comparison with infested tomato and corn ear indicated that 71.74% and 68.09% of wasps were attracted to odors of host larvae, respectively. Wasps did not show response to the odors released from un-infested tomato fruit and corn ear. There was no significant difference in attraction of parasitoid wasps to faeces of larvae that fed on tomato and corn ear. Our results indicated that volatile compounds produced by fifth instar larvae and larval faeces of H. armigera are important agents for attracting parasitoid wasps.