طراحي صحنه‌ي تئاتر با تأكيد بر آراء آناكساگوراس

The Design of the Theater Scene with an Emphasis on Anaxagoras's Ideas

صحنه‌پردازي تئاتر همواره حاصل تركيب دو حوزه هنر و علم بوده است. در اين ميان يكي از حوزه‌هاي بنياديني كه باعث غناي طراحي صحنه مي‌شود، فلسفه است. قلمروي كه مي‌تواند به عنوان ضلع سوم مثلث كمال در صحنه‌پردازي، وارد عمل شده و منجر به تكامل اين حوزه در تئاتر و هنرهاي نمايشي شود. اين نوشتار تلاش دارد تا با گذري اجمالي بر فلسفه آناكساگوراس اين ايده را مطرح كند كه مي‌توان از فلسفه و برخي مفاهيم بنيادين آن، به صورت مستقيم در صحنه‌پردازي تئاتر بهره برد و باعث توسعه هرچه بيشتر آن شد. براي اين منظور، آناكساگوراس نمونه‌ي بي نظيري در پرداختن به چنين ايده‌اي به‌شمار مي‌رود. او از يك سو آشنايي كامل و بي واسطه‌اي با تئاتر و نمايشگران يوناني از جمله اوريپيد داشت و از سوي ديگر در زمره‌ي يكي از دانشمندان و فلاسفه بزرگ يونان باستان به شمار مي‌رفت. آن‌چه مسلم است پرداختن به تمام ابعاد نظريات فلسفي و علمي آناكساگوراس در اين نوشتار امكان‌پذير نبوده و نگارنده تلاش كرده است به اجمال به معرفي برخي مفاهيم كلي نظريات اين فيلسوف يوناني پرداخته و آن‌ها را با فرايند خلق صحنه‌پردازي تئاتر تطبيق دهد.

Scenic design has always been considered as the result of combining two areas of art and science. One of the fundamental areas that enrich the scenic design is the philosophy. The realm that can act as the third side of the perfection triangle in the scenery enters into the action and leads to the development of this visual field in theater and performing arts. This paper has an attempt to suggest the idea by a brief glimpse of Anaxagoras' philosophy that philosophy and some of its fundamental concepts can be exploited directly in theater scenery and further develop and deepen it. For this purpose, Anaxagoras is considered as a unique example of addressing such an idea. On the one hand, he had a complete and immediate acquaintance with Greek theaters and theater plays including Euripides and on the other hand was considered as one of the great scholars and philosophers of ancient Greece. In other words, Anaxagoras can be lonely as the primitive explanatory and the foundation of the idea is the triangle of philosophy art and science in theater scene. What is obvious is that it is impossible to address all aspects of Anaxagoras's philosophical and scientific theories in this research and the author has attempted to briefly introduce some general concepts of the ideas of this Greek philosopher and adapt them to the process of creating theatrical scenery.