مدلي براي رتبه بندي سنجه‌هاي كيفيت سود در ايران

a Model for Ranking of Earnings Quality Measures in Iran

نظر به اهميت و جايگاه سود در ميان اطلاعات گزارشگري مالي، در اين تحقيق سعي شده است با استفاده از نظر خبرگان مدلي براي رتبه بندي كيفيت سود ارائه شود. از اين رو، پس از بررسي ادبيات نظري و منابع كيفيت سود، مدل مفهومي و پرسشنامه پژوهش تدوين گرديد. براساس مدل مفهومي تدوين شده، سه جنبه حسابداري، بازار و مديريتي به عنوان ابعاد مدل انتخاب شدند. هر كدام از اين ابعاد داراي سنجه ها (حسابداري 8 سنجه، بازار 5 سنجه و مديريتي شامل 3 سنجه) مي‌باشند. پرسشنامه پژوهش در معرض نظر خواهي 21 نفر از خبرگان رشته‌هاي حسابداري و مديريت مالي كه داراي سوابق كافي تجربي و دانشگاهي در اين موضوع بوده‌اند، قرار گرفت و با استفاده از روش‌هاي فرايند تحليل سلسه مراتبي و روش ترجيح بر اساس مشابهت به راه حل ايده‌آل نتايج آن مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و مدل نهايي پژوهش استخراج گرديد. در اين مدل با استفاده از روش علمي مورد استفاده براي تجزيه و تحليل نتايج، وزن هر يك از ابعاد و سنجه‌ها مشخص گرديد. نتايج پژوهش، نشان مي دهد كه ابعاد حسابداري، بازار و مديريتي به ترتيب با ضرايب 0/581، 0/295 و 0/124 داراي تاثير در مدل كيفيت سود مي‌باشند. همچنين نرخ سازگاري در روش تحليل سلسله مراتبي براي كليه ابعاد كمتر از 10 درصد و قابل قبول مي‌باشد. همچنين، يافته‌هاي تحقيق نشان مي دهد كه بيشترين تاثير سنجه آگاهي دهندگي به عنوان زير مجموعه بعد بازار در مدل نهايي كيفيت سود دارا مي باشد.

Because of the importance and position of earnings in financial reporting information, this study is an attempt to present a model for ranking earnings quality drawing an expert's view. The present study aims to provide a model for earnings quality in Iran. After reviewing the theoretical literature and sources of earnings quality, a conceptual model and research questionnaire were developed. Based on the conceptual model developed, three aspects of accounting, market and management were selected as dimensions of the model. Each of these dimensions is of the following measures (8 measures for accounting, 5 measures for market, and 3 measures for management). The research questionnaire was submitted to 21 experts in the field of accounting and financial management with sufficient experience and academic background in the field in question. Using the analytic hierarchy process (AHP) and the technique for order of preference by similarity to ideal solution (TOPSIS), the results were analyzed and the final model of the research was extracted. In this model, drawing on the scientific method for the analysis of the results, the weight of each dimension and measurement was determined. The results show that the accounting, market, and management dimensions have coefficients of 0/581, 0/295, and 0/124 respectively, affecting the earnings quality model. Also, the consistency ratio in the analytic hierarchy process for all dimensions is less than 10%, hence acceptable. Moreover, the results indicate that earnings in formativeness as a subset of market dimension is the most influential measure in the final model of earnings quality.