تحليل كاربردهاي معامله به‌قصد فرار از دين در فقه و حقوق موضوعه ايران

Analysis of the Application of the Transaction to Escape from Religion in Jurisprudence and Islamic Law of Iran

معامله به‌قصد فرار از دين از فروع بحث كلي «دوران امر ميان اراده ظاهري و باطني» مي‌باشد. برخلاف آن‌چه برخي تصور مي‌كنند، در فقه اسلامي اراده از جايگاه بالايي برخوردار نيست. به همين دليل فقيهان در فرايند شكل‌گيري معاملات و ايقاعات، نقش اراده متعاملين را بيش از هر چيز ديگر مورد توجه قرار داده‌اند و الفاظ و ساير وسايل اعلام اراده را به‌تنهايي و بدون كاشف بودن از اراده متعاملين به وجود آورنده هيچ‌گونه تعهدي ندانسته‌اند. از جمله مباحث مهمي كه در مورد اراده مي‌توان مطرح كرد بحث در مورد اراده ظاهري و باطني در فقه و حقوق است. سؤال اين است كه عمل حقوقي موجوديت خويش را در مقام اثبات و در تنظيم روابط بين طرفين، از اراده ظاهري مي‌گيرد يا از اراده باطني؟ به‌عبارت‌ ديگر كدام چهره از اراده بايد ملاك قرار گيرد؟ بر اساس اين تحقيق، منظور از قصد و اراده در قاعده «تبعيت عقد از قصد» قصد و اراده باطني است. لزوم تحقق قصد به‌عنوان ركن مقوم و ضروري معامله، امري اجتناب‌ناپذير است. پس مقصود ما از تبعيت، صرفاً تبعيت ثبوتي معامله از قصد نيست، بلكه منظور اين است كه اين تبعيت به‌صورت اثباتي است. اين پژوهش نيز به شيوه مطالعه تطبيقي و كاربردي و رويكردي تحليلي و توصيفي، به بررسي ابعاد موضوع مي‌پردازد.

The deal to escape from religion is a general discussion of the "period between the apparent and inner will". Contrary to what some people think, in Islamic jurisprudence, will not have a high status. For this reason, the jurists in the process of formation of transactions and niqas have considered the role of the transactors' will more than anything else, and they do not consider the words and other means of declaring the will alone and without discovering the will of the interlocutors to create any obligation. Among the important discussions about will is the discussion of the apparent and esoteric will in jurisprudence and law. The question is, is the legal practice of its existence as proof and in regulating the relations between the parties, of the apparent will or of the inner will? Which other face of will will be the criterion, in other words? Based on this research, intention and will in the base of "following the marriage from intention" is the intent and will of the esoteric. The necessity of realizing the intent as an essential and necessary part of the transaction is inevitable. Therefore, our purpose of adherence is not merely a firm follow-up of the intention of the intention, but to mean that this adherence is proving