بررسي تأثير آموزش بهداشت خواب بر شدت خستگي و كيفيت خواب بيماران همودياليزي: مطالعه نيمه‌تجربي

The Effects of Sleep Hygiene Education on Fatigue and Sleep Quality in Hemodialysis Patients: A Quasi Experimental Study

مقدمه: همودياليز از جمله بيماري هاي مزمني است كه اثرات منفي بر زندگي بيمار ميگذارد. كيفيت زندگي بيماران همودياليزي به دليل مشكلات فراوان و ماهيت مزمن اين بيماري مختل است. هم چنين خستگي از جمله مشكلات شايع اين بيماران است. اين مطالعه با هدف تأثير آموزش بهداشت خواب بر شدت خستگي و كيفيت خواب بيماران همودياليزي در همدان انجام شد. روش كار: در اين پژوهش نيمه‌تجربي، 60 بيمار همودياليزي به روش دردسترس از بيمارستان‌هاي بعثت (مداخله) و بهشتي (كنترل) انتخاب شدند و پرسشنامه‌هاي داده‌هاي دموگرافيك، خستگي پايپر و كيفيت خواب پيترزبورگ را تكميل كردند. گروه كنترل، مراقبت‌هاي معمول و گروه مداخله، آموزش بهداشت خواب را در 3 جلسه متوالي دياليز به روش چهره‌به‌چهره و نيز ارائه كتابچه آموزشي دريافت كردند. دو ماه پس از آموزش، كيفيت خواب و شدت خستگي نمونه‌ها بررسي و نتايج با استفاده از آزمون هاي توصيفي و استنباطي به وسيله نرم افزار SPSS نسخه 24 تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: گروه‌هاي مداخله و كنترل از نظر متغيرهاي زمينه ايي اختلاف آماري معني داري با هم نداشتند. پس از مداخله آموزش بهداشت خواب، در دو متغير خستگي و كيفيت خواب، اختلاف آماري معني داري بين گروه كنترل و مداخله به وجود آمد (0.001>P). نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد آموزش بهداشت خواب مي‌تواند نقش بسزايي در ارتقاي خستگي و كيفيت خواب بيماران همودياليزي داشته باشد و برگزاري دوره‌هاي آموزشي در اين زمينه براي بيماران مي‌تواند مفيد و مؤثر باشد.

Introduction: Hemodialysis is one of the chronic diseases that has negative effects on all aspects of the patient’s life. The quality of life of patients with hemodialysis is impaired due to the many problems and chronic nature of the disease. Also, fatigue is one of the common problems of these patients. The aim of this study was to evaluate the effect of sleep health education on the severity of fatigue and quality of sleep in hemodialysis patients in Hamadan. Methods: In this quasi-experimental study, 60 hemodialysis patients were selected by available sampling from Besat (Intervention) and Beheshti (Control) hospitals. All samples completed the demographic checklist, Piper Fatigue scale and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). The control group received routine care and the intervention group, received sleep hygiene education face to face and by providing educational booklet in 3 consecutive dialysis sessions. After two months of training, sleep quality and fatigue intensity of the samples were checked. To analyze the data, SPSS software, descriptive and inferential tests were used. Results: There were no significant differences between the intervention and control groups in terms of underlying variables. There was a significant difference between the control and intervention groups regarding quality of sleep and fatigue after sleep hygiene education (P<0.001). Conclusion: The study results showed that Sleep Hygiene Education had an important and decisive impact on the Fatigue and Sleep Quality in Hemodialysis Patients and holding educational courses in this field for patients can be useful.