اثربخشي برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي به شيوه گروهي بر كيفيت زندگي و شدت خستگي زنان مبتلا به ام‌اس (MS)

The Effect of Group Mindfulness-Based Stress Reduction Program on the Quality of Life and Fatigue in Patients With Multiple Sclerosis

مقدمه: مولتيپل اسكلروزيس (MS) يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي مزمن سيستم عصبي مركزي است. مزمن‌بودن ماهيت بيماري، نداشتن درمان قطعي و درگيركردن فرد در سن جواني مي‌تواند اثري مخرب بر كيفيت زندگي و شدت خستگي داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي به شيوه گروهي بر كيفيت زندگي و شدت خستگي بيماران مبتلا به MS صورت گرفت. روش كار: پژوهش حاضر از نوع نيمه‌تجربي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه كنترل است. روش نمونه‌گيري ابتدا به‌صورت فراخوان عمومي ميان افراد عضو انجمن MS استان تهران برگزار شد. سپس 24 بيمار با تشخيص بيماري MS و داشتن ملاك‌هاي ورود، از ميان متقاضيان به‌طور تصادفي به گروه آزمايش (12 نفر) و گروه كنترل (12 نفر) گماشته شدند. آزمودني‌ها پرسشنامه‌هاي كيفيت زندگي بيماران (MS (MSQOL-54 و سنجش شدت خستگي (FSS) را پيش و پس از درمان تكميل كردند. گروه آزمايش طي 8 جلسه دو‌ساعته تحت درمان برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي به‌صورت گروهي قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از روش آماري كوواريانس تك‌متغيري و با كمك نرم‌افزار SPSS نسخۀ 21، تحليل شدند. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد بين ميانگين نمرات برخي از زيرمقياس‌هاي كيفيت زندگي شامل عملكرد جسمي، ايفاي نقش مرتبط با وضعيت جسمي و رواني، انرژي، بهزيستي رواني، تهديدات سلامتي، درك سلامتي، رضايت از عملكرد جنسي، كيفيت زندگي و شدت خستگي گروه آزمايش و كنترل تفاوت معنا‌داري وجود دارد (0/05>P). نتيجه‌گيري: مي‌توان نتيجه گرفت برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي به شيوه گروهي بر كيفيت زندگي و شدت خستگي زنان مبتلا به MS تأثير دارد؛ بنابراين اگر چنين مداخله‌هايي براي مبتلايان به بيماري‌هاي مزمني مانند MS در كنار درمان‌هاي پزشكي به كار گرفته شود، مي‌تواند با تغيير در ادراك بيماران از بيماري‌شان در بلندمدت، شدت بيماري آنها را كاهش دهد.

Introduction: Multiple Sclerosis (MS) is considered to be one of the most common chronic diseases of the central nervous system. Its chronic nature, no cure being available and its onset at a young age can have a devastating effect on quality of life and fatigue. This research aims to study the effect of group mindfulness-based stress reduction program and conscious yoga on the quality of life and fatigue in patients with Multiple Sclerosis. Methods: This was a quasi-experimental study with pretest-posttest design and control group. The sampling method was initially a public call amogst members of the MS Society in Tehran. 24 patients with MS and having the criteria needed for inclusion of the applicants were randomly assigned to the experimental group (n=12) and control group (n=12).The participants completed MS patients’ Quality of Life questionnaires (MSQOL-54) and the Fatigue Severity Scale (FSS), before and after treatment. The experimental group was treated in 8 sessions of group mindfulness- based stress reduction program (for 2 hours each session). Data was analyzed using covariance single variable and SPSS 21. Results: The results showed that there was a significant difference amogst the mean scores of some subscales of the quality of life including physical functioning, role in relation to physical and mental energy, mental well-being, health threats, perceived health, satisfaction with sexual function, quality of life and fatigue test and control groups (P<0.05). Conclusion: The results showed that the program of reduction of consciousness- based stress is effective in reducing fatigue and increasing some of the subscales of quality of life in MS patients. Therefore, it can be concluded that if such interventions are applied to patients with chronic illnesses such as MS in addition to medical therapies, their illness can be reduced by changing perceptions of patients from their long-term illness.