شناسايي و مقايسه تركيبات مؤثر در اسانس گياهان رازيانه و اكاليپتوس به منظور كنترل برخي باكتري هاي مهم بيماري زاي گياهي

Characterization and antibacterial activity of the chemical essential oil of Foeniculum vulgare and Eucalyptus to control some important plant pathogenic bacteria

امروزه استفاده از اسانس‌هاي گياهي براي دست يابي به مواد ضد باكتريايي طبيعي براي كنترل عوامل بيماري‌زاي گياهي مورد توجه فراوان قرارگرفته است. هدف از اين پژوهش، شناسايي و بررسي تركيبات مؤثر در گياه رازيانه و اكاليپتوس به منظور كنترل برخي از باكتري­هاي بيمارگر مهم گياهي در شرايط آزمايشگاهي است. در تحقيق حاضر تركيبات عمده گياهان رازيانه و اكاليپتوس با روش دستگاه گاز كروماتوگرافي- طيف‌سنج جرمي و همچنين اثر ضد ميكروبي و حداقل غلظت مهاركننده رشد آن‌ها بر روي تعدادي از باكتري‌هاي بيماري‌زا مورد بررسي قرار گرفت. در بررسي كروماتوگرام دستگاه گاز كروماتوگرافي- طيف‌سنج جرمي، در اسانس رازيانه پارا­سيمن (30/18%)، كومينال (24/74%) و بتاپينن (11/81%) و در اسانس اكاليپتوس 1، 8 سينئول (47/87%)، آلفا پينن (17/94%)، پاراسيمن (7/91%) و ليمونن (7/68%) به‌عنوان تركيبات عمده شناسايي شدند. همچنين، حداقل غلظت مهاركنندگي براي اسانس رازيانه (µg/ml 3/79) و اسانس اكاليتوس (µg/ml8/54) محاسبه شد. اسانس رازيانه بيش‌ترين اثر بازدارندگي معني­داري را روي كلاويباكتر ميشيگاننسيس با قطر هاله بازدارنده 4/4 سانتي‌متر داشت. اسانس اكاليپتوس بيش‌ترين اثر بازدارندگي را روي اروينيا اميلوورا با قطر هاله 4/3 (سانتي­متر) داشت. در تمامي موارد با افزايش غلظت، اثرات ضد باكتريايي نيز افزايش يافت. با توجه به يافته‌هاي اين تحقيق استفاده از اين اسانس‌ها مي‌تواند به‌عنوان جايگزين مناسبي براي ساير آنتي‌اكسيدان‌هاي موجود مدنظر قرار گيرد.