چالش‌هاي نظام پزشك خانواده روستايي شمال شرق ايران از ديدگاه مديران و پزشكان شاغل در طرح

The Challenges of the Family Physician Program in the North East of Iran from the Perspective of Managers and Practitioners Working on the Plan

در ايران برنامه‌اي جديد تحت عنوان پزشك خانواده روستايي از سال 1384 آغاز شد. مطالعه حاضر باهدف تعيين چالش‌هاي نظام پزشك خانواده روستايي در استان خراسان رضوي انجام‌شده است.مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر يك مطالعه تركيبي (كمي - كيفي) است. در اين مطالعه با استفاده از روش نمونه گيري مبتني بر هدف با 11 مدير و 9 پزشك خانواده شاغل در طرح در خراسان رضوي مصاحبه شد. سپس بر اساس نتايج مصاحبه‌ها پرسشنامه اي طراحي و پس از تائيد روايي و پايايي آن در يك مطالعه توصيفيتحليلي در سال 1397 به كار گرفته شد. يافته‌هاي مطالعه كمي، با استفاده از آمار توصيفي و آزمون‌هاي mannwhitney، t test و anova در سطح معني‌داري 0.05 تحليل شد.نتايج: در تحليل محتواي كيفي 9 مفهوم اساسي (برنامه ريزي جامع، نظام بيمه درمان، جبران خدمات، ارزيابي عملكرد، امكانات و تسهيلات رفاهي، جذب و حفظ نيروي انساني، نظام اطلاعات، فرهنگ سازي و تامين مالي) شناسايي شدند.بزرگ‌ترين چالش در حوزه جبران خدمات (0.73±4.05) و كوچك‌ترين آن در حوزه امكانات و تسهيلات رفاهي (0.83±3.67) بوده است. بيشترين تفاوت ديدگاه مديران و پزشكان در حوزه امكانات و تسهيلات رفاهي (0.20±0.61) و كمترين آن در حوزه فرهنگ (0.17±0.04) بوده است.نتيجه گيري: بيشترين چالش‌هاي طرح پزشك خانواده در مطالعه موردبررسي مربوط به عوامل فرهنگي، اقتصادي، محيطي و شرايط كاري است. پيشنهاد مي‌شود به‌منظور اجراي صحيح طرح پزشك خانواده به هماهنگي آن با اهداف اين طرح در سطح بين‌المللي و تجربيات كشورهايي كه اين برنامه را اجرا كرده‌اند توجه شود.

In Iran, a new program called the Family Doctor was started in 1384. The present study aims to determine the challenges of the family physician system in Khorasan Razavi province. Materials & Methods The present study is a quantitative-qualitative study. In this study, a sample-based sampling method was conducted with 11 managers and 9 family physicians working in the project in Khorasan Razavi. Then, based on the results of the interviews, a questionnaire was designed and confirmed by its validity and reliability in a descriptive-analytic study in 1395. The findings of the quantitative study were analyzed using descriptive statistics and Mann-Whitney, T-test and ANOVA tests at a significant level of 0.05 Results In the analysis of qualitative content 9 basic concepts (comprehensive planning, health insurance system, compensation services, performance appraisal, facilities and welfare facilities, recruitment and maintenance of human resources, information system, culture and financing) were identified.The biggest challenge is in the area of compensation (4.55 ± 0.73) and the smallest in the area of facilities and facilities (3.67 ± 0.83). The greatest difference is between the viewpoints of managers and physicians in the field of facilities and amenities (0/61 ± 0/20) and the least in the field of culture (0.04 ± 0/17). Conclusion The most common challenges faced by family physicians in the study are cultural, economic, environmental and working conditions. It is suggested that, in order to properly implement the plan of the family physician, it should be considered in coordination with the objectives of the plan at international level and the experiences of the countries that implemented the program.