مقايسه ي اثر پروپوفول- رمي فنتانيل و پروپوفول- كتامين بر تغييرات هموديناميك و مدت تشنج در الكتروشوك درماني

Comparison of the Effect of Propofol-Remifentanil versus Propofol-Ketamine on Hemodynamic Change and Seizure Duration in Electroconvulsive Therapy

مقدمه: امروزه الكتروشوك‌درماني (Electroconvulsive therapy يا ECT) به عنوان يكي از روش‌هاي درماني كارامد در اختلالات روان‌پزشكي به‌ وفور مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اساس يك الكتروشوك موفق را ايجاد تشنجي با شدت، كيفيت و مدت مناسب تشكيل مي‌دهد. از اين رو، جهت ايجاد چنين تشنجي بايد از داروي بيهوشي مناسب استفاده گردد. مطالعه‌ي حاضر، با هدف مقايسه‌ي تأثير افزودن رمي‌فنتانيل در برابر افزودن كتامين به پروپوفول بر تغييرات هموديناميك و مدت زمان تشنج انجام شد. روش‌ها: مطالعه‌ي كارآزمايي باليني متقاطع حاضر، بر روي 40 بيمار كانديداي الكتروشوك‌درماني طي سال‌هاي 97-1396 انجام شد. بيماران براي دو نوبت درمان ECT به صورت تصادفي، هر بار يكي از تركيب‌هاي درماني شامل درمان با پروپوفول- رمي‌فنتانيل در برابر پروپوفول- كتامين جهت مرتبه‌ي دوم ECT دريافت نمودند. همچنين، تمام بيماران سوكسينيل كولين 5/0 ميلي‌گرم/كيلوگرم و پروپوفول با دز 5/0 ميلي‌گرم/كيلوگرم دريافت نمودند. فشار خون، ضربان قلب، درصد اشباع اكسيژن، مدت ريكاوري و زمان ايجاد تنفس خودبه‌خودي پس از ECT و عوارض در دو تركيب درماني ثبت و مقايسه گرديد. يافته‌ها: دو گروه مطالعه از نظر فشار خون سيستول (0/180 = P)، فشار خون دياستول (0/920 = P) و فشار خون متوسط شرياني (0/360 = P)، درصد اشباع اكسيژن (0/999 < P) و زمان ايجاد تنفس خودبه‌خودي در ريكاوري (0/950 = P) تفاوت معني‌داري نداشتند. بروز تاكي‌كاردي (0/001 > P) و مدت زمان ريكاوري (0/040 = P) در گروه پروپوفول- كتامين به صورت معني‌داري بيشتر بود. همچنين، تهوع و استفراغ در گروه پروپوفول- كتامين 8 مورد و بيشتر از گروه پروپوفول- رمي‌فنتانيل (2 مورد) بود (0/080 = P). ميانگين زمان تشنج در گروه پروپوفول- كتامين، 7/74 ± 36/12 و در گروه پروپوفول- رمي‌فنتانيل، 5/13 ± 30/07 ثانيه ارزيابي شد كه اين مقدار به طور معني‌داري در گروه پروپوفول- رمي‌فنتانيل پايين‌تر بود (0/001 > P). نتيجه‌گيري: طبق يافته‌هاي اين مطالعه، استفاده از تركيب پروپوفول- رمي‌فنتانيل با در نظر گرفتن مدت زمان القاي تشنج، ثبات هموديناميك و نيز عوارض جانبي كمتر نسبت به تركيب پروپوفول- كتامين ارجح است. با توجه به محدوديت مطالعات مقايسه‌اي بر روي كتامين و رمي‌فنتانيل، انجام مطالعات بيشتر در اين زمينه توصيه مي‌گردد.

Background: Nowadays, electroconvulsive therapy (ECT) is an efficient treatment of psychological disorders. The basis of a successful ECT is induction of a seizure with purposeful intensity, quality, and duration. Thus, an appropriate anesthetic agent is required. The current study compared the efficacy of remifentanil versus ketamine add-on therapy to propofol on hemodynamic change and seizure duration in ECT. Methods: The current cross-sectional clinical trial study was conducted on 40 patients under ECT in years 2017-18. Patients were randomly treated with each of the combination therapies as they were randomly treated with one for the first session of ECT, and with the later for the second session. Combinations of anesthesia included treatment with propofol-remifentanil versus propofol-ketamine. Furthermore, all patients received 0.5 mg/kg of succinylcholine and 0.5 mg/kg of propofol. Blood pressure, pulse rate, oxygen saturation, recovery duration, and time of spontaneous respiration following ECT, as well as complications, were recorded and compared. Findings: Two assessed groups were not statistically different regarding systolic (P = 0.180) and diastolic blood pressure (P = 0.920), mean arterial pressure (P = 0.360), oxygen saturation (P > 0.999), and spontaneous respiration in recovery (P = 0.950). Tachycardia incidence (P < 0.001) and duration of recovery stay (P = 0.040) was significantly higher in propofol-ketamine group. Furthermore, nausea and vomiting was more in propofolketamine group (8 cases versus 2 cases; P = 0.080). The mean seizure duration was 36.12 ± 7.74 seconds propofolketamine and 30.07 ± 5.13 seconds in propofol-remifentanil group with a significant difference (P < 0.001). Conclusion: Based on findings of the current study, combination of propofol-remifentanil was superior to combination of propofol-ketamine regarding seizure duration, hemodynamic stability, and less adverse effects. Due to limited number of studies comparing mentioned remedies, further studies are recommended.