ساختار سرمايه و جايگاه رقابتي در بازار محصول (تحت رقابت‌هاي كورنات و برتراند)

(Capital Structure and Competitiveness in Product Market (under Cournot and Bertrand Competition

هدف اين مقاله، بررسي ارتباط بين ساختار سرمايه و جايگاه رقابتي در بازار محصول، تحت رقابت‌هاي كورنات و برتراند در شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدين منظور، جايگاه رقابتي در بازار با تأكيد خاص بر سهم بازار و ساختار سرمايه با تأكيد خاص بر اهرم مالي (به‌عنوان معياري براي سنجش ساختار سرمايه)، مورد ارزيابي قرار گرفتند. شركت‌ها با استفاده از معيار استراتژي رقابت، به شركت‌هاي با رقابت‌ كورنات و برتراند تفكيك شدند. تحقيق حاضر به بررسي اين موضوع مي‌پردازد كه آيا نوع رقابت شركت‌ها (كورنات يا برتراند) بر رابطه بين سهم بازار و اهرم مالي اثرگذار است يا خير. نمونه آماري پژوهش شامل 131 شركت در دوره زماني 1387 تا 1391 است. براي آزمون فرضيه‌ها، از مدل‌هاي رگرسيوني در قالب معادلات همزمان، استفاده شد. نتايج نشان مي‌دهد كه صرف‌نظر از نوع رقابت شركت‌ها، ساختار سرمايه ‌بر جايگاه رقابتي بازار به‌طور منفي اثر گذاشته و تاثيرپذيري ساختار سرمايه از جايگاه رقابتي بازار نيز به‌طور منفي است.

The present paper aimed to study the relationship between capital structure and competitiveness under Cournot and Bertrand competition in companies listed in Tehran Stock Exchange. For this purpose, competitive position in the market, with special emphasis on market share, and capital structure, with special emphasis on financial leverage (as a criterion for measurement of capital structure), were taken into account. Based on Competitive Strategy Measure, the studied companies were divided into two groups of companies with Cournot competition and those with Bertrand competition. The present research sought the answer to the question that whether the type of competition (Cournot or Bertrand) affects the relationship between market share and financial leverage or not. The statistical sample included 131 companies which were listed in Tehran Stock Exchange in the period from 2008 to 2012. Regression models in the form of simultaneous equations and t-test were used for testing the hypotheses. The results showed that, regardless of the type of competition, both capital structure and competitive position affect each other negatively.