پديد آورندگان :
صفائيان، عليرضا دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده ي پزشكي - گروه پزشكي اجتماعي , روزبهاني، رضا دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده ي پزشكي - گروه پزشكي اجتماعي , توكلي فرد، نگاه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده ي پزشكي - گروه پزشكي اجتماعي , مزنر، سماح دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده ي پزشكي - كميته ي تحقيقات دانشجويي , فاطمي، محمد دانشگاه علوم پزشكي اصفهان واحد بهداشت حرفه اي - بيمارستان الزهرا (س) , عباسي، فيروزه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان واحد بهداشت حرفه اي - بيمارستان الزهرا (س)
كليدواژه :
استرس شغلي , كاركنان بهداشتي- درماني , مطالعه‌ي مقطعي , ايران
چكيده فارسي :
مقدمه: كيفيت زندگي كاري شاغلين، يك عامل اساسي در جذب افراد واجد صلاحيت، متعهد و با انگيزه براي سازمان‌هاي بهداشتي- درماني مي‌باشد. استرس شغلي، از عواملي است كه بر كيفيت زندگي كاري پرسنل بهداشتي- درماني و ارايه‌ي خدمات سلامتي تأثير مي‌گذارد. هدف از انجام مطالعه‌ي حاضر، بررسي استرس شغلي كاركنان بهداشتي- درماني شاغل در بيمارستان الزهراي (س) اصفهان بود.
روش‌ها: مطالعه‌ي مقطعي حاضر، بر 581 نفر از كاركنان بيمارستان الزهراي (س) اصفهان انجام گرفت. افراد مورد مطالعه، با روش Quoto-random sampling در 8 رده‌ي كاري شامل پرستار (290 نفر)، كمك بهيار (88 نفر)، اداري (72 نفر)، تكنيسين اتاق عمل (37 نفر)، تكنيسين بيهوشي (36 نفر)، ماما (21 نفر)، تكنيسين آزمايشگاه (20 نفر) و تكنيسين راديولوژي (17 نفر) وارد مطالعه شدند. پرسش‌نامه‌ي استرس شغلي (Health and safety executive يا HSE) توسط شركت كنندگان به روش خود اظهاري تكميل شد. چك ليست مطالعه، شامل خصوصيات دموگرافيك و عوامل شغلي نظير رده‌ي شغلي، بخش محل خدمت، نوع رابطه‌ي استخدامي، سابقه‌ي كار و شيفت كاري كاركنان نيز ثبت و مقايسه گرديد.
يافته‌ها: نمره‌ي كلي استرس شغلي، برابر با 16/5 ± 118/1 بود كه بالاترين نمره‌ها بر اساس پرسش‌نامه‌ي HSE در حيطه‌ي تقاضا و سپس، نقش وجود داشت. رده‌ي شغلي با نمره‌ي كلي استرس شغلي و با حيطه‌ي ارتباط و كنترل ارتباط معني‌داري داشت كه بيشترين ميزان استرس در پرسنل تكنيسين اتاق عمل و كمترين آن در پرسنل مامايي ديده شد (0/050 > P). نمره‌ي كلي استرس شغلي، از نظر بخش محل خدمت افراد مورد پژوهش با سابقه‌ي كار، شغل دوم و نوع شيفت تفاوت معني‌داري نداشت (0/050 > P)؛ همچنين، شيفت كاري با حيطه‌ي نقش، ارتباط معني‌داري نشان داد (0/050 > P). نوع رابطه‌ي استخدامي با نمره‌ي استرس كلي و با حيطه‌هاي ارتباط، حمايت مسؤول و كنترل ارتباط معني‌داري نشان داد (0/050 > P).
نتيجه‌گيري: از مجموعه يافته‌هاي مطالعه، چنين برمي‌آيد كه استرس شغلي در ميان كاركنان بيمارستان الزهرا (س)، در ميان رده‌هاي شغلي مختلف تفاوت معني‌داري دارد كه لازم است توجه بيشتري براي كاهش استرس در رده‌هاي شغلي پر استرس نظير تكنيسين اتاق عمل و پرستار، به عمل آيد. با توجه به ارتباط شيفت كاري و نوع رابطه‌ي استخدامي با بعضي حيطه‌هاي استرس شغلي، لازم است مديران دانشگاه و بيمارستان نسبت به تبديل رابطه‌ي استخدامي از موقت به دايم و تنظيم برنامه‌هاي شيفت كاري پرسنل، توجه بيشتري معطوف نمايند.
چكيده لاتين :
Background: The quality of working life of workforce is a factor in attracting qualified, tactful, and motivated
people to health-care organizations. Job stress is one of the factors that affect quality of service delivery. The aim
of this study was to investigate occupational stress of health-care staff working in Alzahra hospital, the largest
healthcare center of Isfahan Province, Iran.
Methods: A cross sectional study was performed on 581 employees of Alzahra hospital. The subjects were
sampled using quoto-random sampling method in 8 occupations including nurses (290 cases), care aides
(88 cases), office workers (72 cases), operating room personnel (37 cases), anesthesia technicians (36 cases),
midwives (21 cases), laboratory staff (20 cases), and radiology staff (17 cases). The Health and Safety Executive
(HSE) Health Stress Questionnaire was completed by participants in self-administration. The checklist of the
study, including demographic characteristics and occupational factors (job title, the place of service for
employment, contract type, work history, and employee shift) was also completed and compared.
Findings: Total stress score according to HSE questionnaire was 118.1 ± 6.5, and the highest score was in
demands and role subscale. The job title had a significant relationship with the total score of job stress and as
well with control and role subscale (P < 0.050). The highest stress was seen among the operating room
technicians, and the lowest among midwifery personnel. Overall, there was no significant difference in the
overall job stress score in terms of service area of the employees, work experience, second job, and type of shift
(P > 0.050); otherwise, there was a significant relationship between type of shift with role subscale (P < 0.050).
There was a significant relationship between the type of contract with total stress score (P < 0.050).
Conclusion: The findings of this study indicate that job stress among employees of Alzahra hospital is
significantly different among various job titles, which requires more attention to reduce stress in stressful jobs
such as operating room technicians and nurses. Considering the relationship between shiftwork and contract type
with some subscales of job stress, managers need to pay more attention to convert contracts from temporary to
permanent, and preparation of staff shift schedules.
