بررسي تأثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل ارتقاي سلامت پندر بر خودشكوفايي و روابط بين فردي زنان يائسه

The Effect of Educational Intervention Based on Pender’s Health Promotion Model on Self-Actualization and Interpersonal Relations in Menopausal Women

مقدمه: سلامت جامعه در گرو تأمين نيازهاي بهداشتي، فرهنگي و اقتصادي زنان است. يائسگي بخشي از زندگي زنان است كه در بهداشت باروري اهميت ويژهاي دارد و برنامه آموزشي مناسب به منظور بهبود توانمنديهاي رواني زنان ضروري است. اين پژوهش با هدف تعيين تأثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل ارتقاء سلامت پندر بر خودشكوفايي و روابط بينفردي انجام شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع كارآزمايي باليني با پيش­آزمون، پس­آزمون و گروه كنترل بود. از بين زنان يائسه شاغل در مدارس دخترانه غيردولتي شهر تهران طي سال 1398 بهشيوه هدفمند تعداد 60 نفر انتخاب و بهصورت تصادفي در گروه­هاي آزمايش (30 نفر) و كنترل (30 نفر) قرار گرفتند. جمع­آوري داده­ها با استفاده از پرسشنامه اطلاعات دموگرافيك-محقق ساخته و پرسشنامه استاندارد رفتارهاي ارتقادهنده سلامت انجام شد. در گروه آزمايش، آموزش رفتارهاي ارتقادهنده سلامت در 6 جلسه به­ صورت هفته­اي 1 جلسه و هر جلسه به مدت 2 ساعت اجرا گرديد. پس از پايان آموزش از گروه­ها پس­آزمون گرفته شد. داده­ها با روشهاي آزمونهاي t مستقل و زوجي و تحليل كواريانس چندمتغيري تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد مداخله آموزشي مبتني بر مدل ارتقاي سلامت بر افزايش خودشكوفايي (53/9=F، 006/0=p و 60/0=Eta) و روابط بينفردي زنان يائسه (40/8=F، 009/0=p و 71/0=Eta) گروه آزمايش در مرحله پس ­آزمون تأثير مثبت و معني­داري داشته است. نتيجه‌گيري: مداخله آموزشي مبتني بر مدل ارتقاي سلامت ميتواند براي انتقال به مرحله يائسگي كارساز باشد. پژوهشگران و درمانگران ميتوانند از مدل پندر براي بهبود رفتارهاي ارتقادهنده سلامت در زنان يائسه ايراني استفاده كنند.

Introduction: Community health is dependent on meeting women’s health, economic, and cultural needs. Menopause is a part of women’s life which has a particular importance in their reproductive health, and thus appropriate educational programs are needed to improve women’s mental capabilities. Acordingly, this study aimed to determine the effects of educational intervention based on Pender’s Health Promotion Model on self-actualization and interpersonal relations in menopausal women. Materials and Methods: This study was a clinical trial, with pre-test, post-test, and the control group. Of menopausal women working in non-government schools in Tehran in 2019, a total number of 60 women were selected by purposive sampling and were randomly divided into experimental (n=30), and control (n=30) groups. The required data were collected using a researcher-made demographic information checklist, and the Health Promotion Lifestyle Profile-II (PHPLP-II). The health promotion lifestyle program was administered for the particpants in the experimental group in six sessions, one session per week and each for two hours. At the end of the training program, the post-test was taken from the participants in bith groups. The collected data were analyzed using independent samples t-test, paired samples t-test, and multivariate analysis of covariance using SPSS software (version 25). Results: The results showed that educational intervention based on health promotion model had a positive and significant effect on increasing self-actualization (F=9.53, p=0.006, Eta=0.60) and interpersonal relations (F=8.40, p=0.009, Eta=0.71) in menopausal women in the experimental group as indicated by their post-test scores. Conclusion: The results showed that the educational intervention based on Pender’s Health Promotion Model can be effective in transition to the menopausal stage and researchers and therapists can use Pender’s model to improve health-promoting behaviors and lifestyle in Iranian inmenopausal women.