تحليل تمثيل هاي نمادين اسب در شاهنامه فردوسي

The Analysis of Symbolic Allegories of Horse in Ferdowsi’s Shahnameh

اسب در ادبيات فارسي و فرهنگ ايراني جايگاهي ويژه دارد. در متون اوستا و ادبيات باستاني ايران از اسب به نيكي ياد شده است. شاعران، عارفان، نكته پردازان و خردمندان، پادشاهان و اميران، گردان و دلاوران، دهقانان و كارورزان ايراني و دين آوران بزرگ آن را مظهر خوشبختي و رستگاري و فراست و تيزهوشي دانسته اند. حضور اسب در فرهنگ و تاريخ كهن ايران در جلوه هاي گوناگون متجلي است. كه بيشتر كتيبه ها، سنگ نبشته ها، الواح سيمين و زرين دوره هخامنشي گواه اهميت و توجه خاص به اين حيوان زيباي اساطيري است و در كتيبه هاي گلي دوره داريوش نيز نام اسب هاي عالي كشور ايران عنوان شده است. اسب همچنين در فرهنگ اسلامي نيز مقام و جايگاه ويژه اي دارد. در روايات حماسي و اساطير و افسانه هاي كهني - كه متضمن ماجراي قهرماني و حوادث فراروي اوست - اسب پركاربردترين نمادينه تمثيلي جانوري است كه مثل همه عناصر غيرانساني جهان اساطير، صاحب هويت انساني شده است و نمادينگي آن را تنها بايد در ارتباط با متون كهن بررسي كرد. به جهت نقش اين حيوان در تكامل نقش قهرماني، جايگاه اسب هاي نمادين و افسانه اي در روايات زندگي قهرمانان اساطيري كه در فرهنگ ها و اقوام مختلف، نمونه هاي كم و بيش مشابه بسياري براي آن ها يافت مي شود هميشه مد نظر بوده است. حكيم ابوالقاسم فردوسي با شخصيت بخشي به اسب و اعطاي نقش تمثيلي به اين حيوان باعث جذابيت و ارزش بيشتر داستانهاي شاهنامه گرديده، ضرورت و اهداف تحقيقي اين مقاله به روش كتابخانه اي و به طريق تحليلي ارائه شده است.

The horse in Persian literature and culture has a special position. In Avesta text and ancient Persian literature the horse has been praised. The Iranian poets, sufists, wits, intelligent, kings, leaders, warriors, farmers, battalion, and religious messengers considered it as the symbol of fortune, luck, wisdom, and sharpness. The presence of horse in culture and ancient history of Iran Has been presented in the different images that inscriptions, silver and golden tablets, engraved stones of Achaemenian era This is the importance and special attention to this beautiful and mythological animal and on the earthen tablets of Dariush’s era also have been presented names of great horses of the country of Iran The horse also has special position in the Islamic culture. In the epical, ancient and mythological narratology-which guarantee hero’s adventure and the future events- the horse has the most important symbolic animal usages Which like all none human elements of mythological world, has got a human identification and its symbol only can Be studied in the ancient texts. For analyzing of the rule of this animal in developing the hero’s position, symbolic and mythological horses’ position In the narratology of heroes’ mythological lives which are in the different cultures and tribes we have some more similar samples that are always being considered. Personnifying horses and dedicating allegorical roles to them, Hakim Abulqasem Ferdowsi contributed to attraction and value of most of his Shahnameh stories.