ترسيم ساختار فكري حوزه علم اطلاعات و دانش شناسي ايران بر اساس تحليل هم رخدادي واژگان

Map Intellectual Structure of Knowledge and Information Science in Iran based on Co-word Analysis

پژوهش حاضر با هدف ترسيم ساختار حوزه علم اطلاعات و دانش شناسي ايران در پايگاه استنادي علوم جهان اسلام، در دو دوره زماني پنج ساله طي سال هاي 1385 تا 1394 انجام شده است. اين پژوهش از لحاظ هدف از نوع پژوهش هاي كاربردي علم سنجي بوده و با استفاده از روش تحليل هم رخدادي واژگان انجام گرفته است. جامعه پژوهش را 2467 مقاله تشكيل مي دهند كه در مجله هاي علمي-پژوهشي حوزه علم اطلاعات و دانش شناسي ايران در پايگاه استنادي علوم جهان اسلام نمايه شده اند. براي تجزيه و تحليل و آماده سازي داده ها و همچنين ترسيم نقشه ها، از نرم افزارهاي اس.پي.اس.اس، بيب اكسل و يو سي آي نت استفاده شده است. يافته هاي پژوهش نشان داد كه در بازه زماني اول 7 خوشه و در بازه زماني دوم 13 خوشه موضوعي تشكيل شده است كه در هر دو دوره زماني خوشه علم سنجي مهم ترين خوشه مي باشد. با وجود همپوشاني نسبي بين موضوعات دو دوره، موضوعات در دوره دوم از تعداد و وسعت بالاتري برخوردار بودند. در هر دو دوره زماني موردبررسي، كليدواژه دانشگاه به ترتيب با فراواني 82 و 149 پرتكرارترين كليدواژه به شمار مي آيد. كليدواژه هاي نشريات وكتابخانه هاي دانشگاهي با فراواني 54 و 108 به ترتيب در دوره اول و در دوره دوم در جايگاه بعدي قرار دارند. از تفاوت هاي اصلي موضوعات دوره دوم نسبت به دوره اول حضور موضوعات مرتبط با فناوري اطلاعات بيش از گذشته، نظير كتابخانه ديجيتال است.

Using a co-word analysis, this study aims to map the intellectual structure of Iran Knowledge and Information Science (KIS) in Islamic World Science Citation Database (ISC) during two 5-year periods from 2006 to 2015. This is an applied scientometric research which uses co-word analysis. The research population consists of 2467 articles which have been published in the KIS journals and indexed in the ISC. SPSS, BibExcel and UCInet are utilized for preparing and analyzing data and also for visualizing maps. Findings showed that in the first time period (2006-2010), 7 clusters, and in the second time period (2011-2016), 13 clusters were formed which in both time periods, “scientometric cluster” is the most important one. Despite the relative overlap between clusters of the two periods, the topics in the second period were of a higher number and breadth. In both periods of study, “university” is the most frequent keyword with 82 and 149 occurrences, respectively. “Journals” is the next frequent keyword in the first period, and “academic libraries” in the second period, with the occurrences of 54 and 108, respectively. The more emphasis on the IT related issues, such as digital libraries, in the second period is one of the main differences between the two time periods.