بررسي عوامل تعيين‌كننده ظرفيت جذب و نوآوري در بنگاه‌هاي صنعتي ايران (با تأكيد بر اندازه بنگاه، بهره‌وري نيروي كار و ارزش توليد)

Determinant Factors of Absorptive Capacity and Innovation in Iranian Industry’s firms (Focus on Firm Size, Labor Productivity and Value of Production)

اقتصادهاي موفق آنهايي هستند كه نظامي موثر براي تبديل دانش و فناوري به ظرفيت توليد اقتصادي دارند، نظامي پيچيده كه بخش مهمي از اقتصاد آنها مبتني بر دانش است. متداول ­ترين شيوه حركت به سمت جامعه دانشي، توجه به فعاليت­هاي تحقيق و توسعه و فناوري­هاي پيشرفته است. در اين راستا، بنگاه­هاي صنعتي كشور مي­توانند در ايجاد و توسعه ظرفيت­هاي نوآوري و به­كارگيري آن در فرآيند توليد نقش بسزايي داشته باشند. در اين مقاله، ضمن تحليل وضعيت جذب و نوآوري در ايران، عوامل موثر بر ميزان هزينه­هاي تحقيق و توسعه به عنوان شاخصي از ظرفيت جذب در صنايع ايران با استفاده از داده­هاي تركيبي صنايع متوسط كشور براي سال­هاي 1388-1392 و با به­كارگيري روش GMM در قالب پانل ديتاي پويا (DPD) بررسي شده است. براي اين منظور، كل صنايع كشور در قالب 23 صنعت بر اساس تقسيم ­بندي كدهاي دورقمي ISIC، طبقه ­بندي شده است. نتايج اين مطالعه نشان مي­دهد كه اندازه بنگاه­ها، بهره­وري نيروي كار، ارزش توليد و صادرات، عوامل تعيين­ كننده فعاليت­هاي نوآورانه در بنگاه­هاي صنعتي ايران هستند. ازاين­رو، حمايت از بهبود ظرفيت جذب و نوآوري بنگاه­ها از طريق توجه به عوامل تعيين­ كننده يادشده، توصيه مي­ شود.

The successful economies are ones that have effective system to transform knowledge and technology in economic capacity. They have complex system that is an important sector of their economy. The current approach moving to knowledge based society is attention to R&D activities and high technologies. In this path, industrial companies can have a vital role in creating, developing and applying of innovation. In this paper, meanwhile analyze the absorptive capacity and innovation in Iran; we analyzed the determinant factors of R&D activity as a proxy for absorptive capacity and innovation in Iran's industries by using GMM approach in dynamic panel data (DPD) for the period of 2009-2013. The all industries are classified in 23 industrial sectors on the base of two-digit codes of ISIC. The results showed the firm size, labor productivity, and value of production and export are determinant factors of innovational activities in Iran's industries. Therefore, we suggest the support of improving of absorptive capacity and innovation through attention to determinant factors.