ارائة الگوي مفهومي به كارگيري اينترنت اشيا در خدمات نوين كتابخانه هاي ديجيتال ايران

Presenting a Conceptual Model for Using the Internet of Things in Modern Services of Digital Libraries

در عصر اطلاعاتي رقابتي امروز كتابخانه‌ها ـ چه سنتي و چه ديجيتال ـ بيش از هر زمان ديگري بايد در تكاپوي ارائۀ خدمات نوين براي راضي نگه داشتن كاربرانشان باشند. اينترنت اشياء از جمله پديده‌هايي است كه مي‌تواند در ارائۀ خدمات كتابخانه‌اي تازه به كمك كتابخانه‌هاي ديجيتال آيد. هدف كليدي اين مقاله ارائۀ الگويي جهت بهره‌برداري از اينترنت اشياء در ارائۀ خدمات در كتابخانه‌هاي ديجيتال ايران است. براي دستيابي به اين هدف، نخست نوشته‌هايي در پيوند با اين موضوع كاوش و معيارها و شاخص‌هاي الگوي مذكور از آنها استخراج شد. اين معيارها و شاخص‌ها با مشاهدۀ كتابخانه‌هاي ديجيتال در دنياي واقعي پرداخته شده‌اند. يك پنل دلفي دربردارندۀ 14 متخصص در سه دور اعتبار الگوي پيشنهادي را بررسي كردند. سرانجام، الگويي دربردارندۀ شش معيار فراگير (ويژگي‌هاي ‌سخت‌افزاري، امكانات نرم‌افزاري، زيرساخت‌هاي شبكه‌اي و مخابراتي، استانداردهاي لازم، مسائل امنيتي، و ويژگي‌هاي منابع انساني) و 83 شاخص براي كاربست اينترنت اشياء در خدمات كتابخانه‌هاي ديجيتال ارائه شد. اين الگو مي‌تواند نقشۀ راهي براي كتابخانه‌هايي باشد كه درصدد بهره‌برداري از اينترنت اشياء براي ارائۀ خدمات نوين هستند. نتايج اين پژوهش در ارتقاء سطح كيفي كتابخانه‌هاي ديجيتال و تسهيل تعامل بين كاربران و اين نوع كتابخانه‌ها مفيد و موثر است.

In today’s competitive information age, libraries -whether traditional or digital- must seek to provide novel services to keep their users satisfied, more than any time ever. Internet of things is one of the phenomena that can be helpful to digital libraries in provision of novel library services. The key objective of this paper is to provide a comprehensive model for utilizing internet of things to provide services in digital libraries. In order to achieve this objective, at first, the articles in relation to this topic are explored and the criteria and indicators of the above model are extracted from them. These criteria and indicators have been gained by observing real-world digital libraries. A Delphi panel consisting of 14 experts validated our proposed model in three rounds. Finally, a model containing six comprehensive metrics (hardware features, software facilities, network and telecommunication infrastructure, required standards, security issues, and human resource features) and 83 indicators for the use of internet of thing in digital library services were presented. This model can be a roadmap for libraries that are trying to use the internet of things to provide new services. The results of this research are useful and effective in promoting the quality of digital libraries and facilitating interaction between users and these types of libraries.