ارزيابي ساختاري فرمت مستندات مارك‌ ايران در اصطلاحنامه پزشكي فارسي بر اساس مدل مرجع كتابخانه‌اي ايفلا ( LRM)

Functionality of Persian Medical Thesaurus Database in Form of IRANMARC on the Basis of IFLA Library Reference Model (LRM)

يكي از تحولات اخير در حوزه سازماندهي اطلاعات، ايجاد پيوند وارتباط ميان پيشينه‌هاي فراداده‌اي بر اساس الگوهاي مفهومي است. اين امر زيرساخت‌هاي لازم براي پياده‌سازي روش "داده‌هاي پيوندي" در فهرست‌هاي كتابخانه‌اي را فراهم مي‌سازد. يكي ازجديدترين الگوهاي مفهومي ارائه شده توسط فدراسيون بين‌المللي انجمن‌ها و مؤسسات كتابداري، مدل مفهومي مرجع كتابخانه‌اي است. اين پژوهش با هدف تعيين كاركردپذيري پايگاه اصطلاحنامه پزشكي فارسي مبتني بر مارك‌ ايران بر اساس مدل مرجع كتابخانه‌اي ايفلا انجام پذيرفته‌است. پژوهش با روش پيمايشي- تحليلي- تطبيقي با رويكرد كيفي است. جامعه آماري متشكل از كل پيشينه‌هاي اصطلاحنامه پزشكي فارسي، موجود در نرم‌افزار جامع كتابخانه ملي (رسا) است كه در زمان انجام پژوهش، شامل 9190 پيشينه بوده‌است. ابتدا ماتريس انطباق بين مدل مرجع كتابخانه‌اي با فرمت مستندات يوني مارك وسپس با فرمت مستندات مارك ايران، تهيه شد وپس از تاييد توسط متخصصان، عناصر موجود در مدل مرجع كتابخانه‌اي كمي‌سازي شد. پس از آن، ميزان انطباق ساختاري بر اساس اختصاص امتيازهاي وزني به عناصر مدل، محاسبه شد تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از آمار توصيفي و نرم‌افزار SPSS23 انجام شد. يافته‌ها نشان داد فرمت مستندات مارك‌ايران از لحاظ تعداد خصيصه‌هاي داراي معادل در مدل مرجع كتابخانه‌اي قابليت انطباق 83/33 را دارد. اصطلاحنامه پزشكي فارسي از لحاظ ساختاري با مدل مرجع كتابخانه‌اي 83/29 درصد، انطباق دارد. عناصر مدل مرجع كتابخانه‌اي در فرمت مستندات مارك ايران در اصطلاحنامه پزشكي فارسي، هم از لحاظ تعداد هم از لحاظ نوع فيلد داراي انطباق قابل قبولي است.

One of the recent developments in the scope of cataloging is to create a link among the metadata records based on conceptual patterns. This can provide the necessary infrastructure to implement the “link data” methods on library catalogue. One of the newest conceptual patterns presented by the International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) is Library Reference Model (LRM). This research has been done with the purpose of determining functionality of Persian Medical Thesaurus Database in the form of IRANMARC on the basis of IFLA Library Reference Model. This is an analytical- comparative study that was done using qualitative approaches. The statistical society consists of all the records of Persian Medical Thesaurus Database available in the software of National Library of I.R.IRAN (Rasa). First, LRM/UNIMARC/IRANMARC Mapping was developed and LRM’s elements were quantified. Then, structure and content compatibility in IRANMARC authorities format was done. Data were analyzed using descriptive statistical and SPSS v.23 software. The data showed that 83.33 percent of attributes of LRM model have their equivalent IRANMARC authorities format. The average structural compatibility rate of IRANMARC with LRM model is 83.29. Results also indicate that there is acceptable compatibility between LRM model and IRANMARC authorities format.