اثر تركيب خاك‌ فسفات همراه با ميكروارگانيسم‌هاي حل ‌كننده فسفر بر عملكرد، اجزاي عملكرد و درصد روغن كلزا

Effect of phosphate soil composition with phosphorus-solubilizing microorganisms on yield, yield components and canola oil percentage

اين پژوهش با هدف بررسي اثر سطوح مختلف خاك ‌فسفات به‌همراه ميكروارگانيسم‌هاي حل كننده فسفر بر عملكرد و اجزاي عملكرد كلزا (رقم هايولا 50) به‌ صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در كشت و صنعت گل چشمه آزادشهر در سال زراعي 96-1395 اجرا شد. عامل اول مصرف خاك فسفات در چهار سطح شامل 0، 50، 100 و 150 كيلوگرم در هكتار و عامل دوم استفاده از ميكروارگانيسم ­هاي حل كننده فسفر در سه سطح شامل شاهد (عدم استفاده)، باكتري­هاي حل ­كننده فسفر (Pseudomonas fluorescensa) و قارچ­ هاي حل­ كننده فسفر (مايكوريزا، Glomus mosseae) بود. نتايج نشان داد كه اثر خاك ‌فسفات بر همه صفات مورد بررسي بجز شاخص برداشت در سطح 5 درصد معني‌دار بود. اثر ميكروارگانيسم­ هاي حل كننده فسفر بر عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه، درصد روغن، عملكرد روغن، فسفر دانه و فسفر برگ در سطح 1 درصد معني ­دار بود. اثر متقابل خاك فسفات و ميكروارگانيسم ­هاي حل كننده فسفر بر عملكرد دانه و عملكرد روغن معن ي­دار شد. افزايش مصرف خاك فسفات تا 150 كيلوگرم موجب افزايش عملكرد دانه شد، به طوري­ كه عملكرد دانه در تيمار عدم مصرف خاك فسفات (شاهد) 2246 و در تيمارهاي 50، 100 و 150 كيلوگرم خاك فسفات به‌ترتيب 2431، 2510 و 2570 كيلوگرم در هكتار بود.

The present research aimed to investigate the effect of different levels of phosphate soil with phosphorus-solubilizing microorganisms on yield and yield components of canola (Hyola 50 cultivar) carried out as factorial in a randomized complete blocks design with three replications in Golcheshme Azadehshahr Cultivation and Industry in cropping year 2017-2018. The first factor was the use of phosphate soil at four levels including 0, 50, 100 and 150 kilogram per hectare and the second is the use of phosphorus-solubilizing microorganisms at three levels including control (no use), phosphorus-soluble bacteria (Pseudomonas fluorescensa) and phosphorus-solubilizing fungi (Mycorrhiza, Glomus mosseae). The results showed that the effect of soil phosphate on all investigated traits except harvest index was significant at 5 percent level. The effect of phosphorus solubilizing microorganisms on biological yield, grain yield, oil percentage, oil yield, seed phosphorus and leaf phosphorus was significant at 1 percent level. Interaction of soil phosphate and phosphorus solubilizing microorganisms on grain yield and oil yield was significant. Increasing phosphate soil up to 150 kilogram increased grain yield, so that grain yield was 2246 in the non-soil phosphate treatment (control) and 2431, 2510 and 2570 kilogram per hectare in 50, 100 and 150 kilogram phosphate soil treatments, respectively.