پديد آورندگان :
زينالي تازه‌كندي، مهدي دانشگاه فردوسي مشهد , نوكاريزي، محسن دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي , بهزادي، حسن دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي
كليدواژه :
ربط , متغيرهاي جمعيت شناختي , بازيابي اطلاعات , دانشجويان , دانشگاه فردوسي مشهد
چكيده فارسي :
هدف: براي طراحي نظام‌هاي بازيابي اطلاعات كاربرپسند، توجه به ويژگي‌هاي كاربران از اهميت زيادي برخوردار است. ازاينرو، هدف پژوهش حاضر اين است تا نقش متغيرهاي جمعيت‌شناختي كاربران هنگام جست‌وجو در موتورهاي كاوش مورد بررسي قرار گيرد.
روش: اين پژوهش از نظر هدف كاربردي بود كه از روش ارزيابانه استفاده شد. در اين پژوهش، ابتدا با توجه به ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي نظير جنسيت، مقطع و حوزۀ تحصيلي، گروه سني و منطقۀ سكونت دانشجويان دانشگاه فردوسي مشهد، تعداد 192 نفر به عنوان اعضاي نمونه انتخاب شدند و سپس، از آن‌ها درخواست شد تا وظايف كاري تدوين شده بر اساس عناوين انتخاب شده از سرعنوان موضوعي فارسي را مطالعه و در موتورهاي كاوش گوگل، پارسي‌جو، ريسمون و يوز به زبان فارسي جست‌وجو و سپس نشاني‌هاي اينترنتي مرتبط را در فرم داده شده ثبت كنند. براساس نشاني‌هاي اينترنتي ثبت شده، نمرۀ ربط نتايج بازيابي شدۀ دانشجويان با توجه به شاخص جاكارد محاسبه شد.
يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه نمرۀ ربط نتايج بازيابي شده توسط دانشجويان دانشگاه فردوسي مشهد با سطح اطمينان 95 درصد در حدود 0/36 تا 0/42 قرار داشت؛ همچنين، بين نمرۀ ربط نتايج بازيابي شده توسط دانشجويان برحسب مقطع تحصيلي، گروه‌هاي سني و منطقۀ سكونت آنان تفاوت معناداري وجود داشت؛ در حالي كه تفاوت معناداري بين نمرۀ ربط نتايج بازيابي‌شده توسط دانشجويان برحسب جنسيت و حوزۀ تحصيلي آنان مشاهده نشد.
اصالت/ارزش: اين مقاله توجه مديران اطلاعات و طراحان نظام‌هاي بازيابي اطلاعات را به اين موضوع معطوف مي‌كند كه در طراحي نظام‌هاي اطلاعاتي توجه به سه متغير جمعيت‌شناختي تحصيلات، سن و منطقۀ سكونت نسبت به دو متغير حوزه‌هاي تحصيلي و جنسيت از اهميت بيشتري برخوردار است.
چكيده لاتين :
Purpose: In order to design user-friendly information retrieval systems, it is
important to pay attention to characteristics of users. Therefore, the aim of
the present study is to investigate the role of demographic variables of users
during their search in search engines.
Method: This is an applied study in terms of purpose, which was done by
the evaluation method. To conduct the research, firstly, 32 subject headings
were selected from the "Persian Subject Headings" and simulated work tasks
were developed based on the selected subject headings with the cooperation
of three experts in knowledge and information science. Then, according to
the characteristics of the population, such as gender, grade and field of study,
age and residential area of the students of Ferdowsi University of Mashhad,
192 people were selected as sample members. The research form was then
given to them, which consisted of three sections: demographic information,
simulated work tasks, and a place to record relevant links. They were then
asked to study the simulated work tasks that they had developed based on the
selected subject headings from the Persian Subject headings, and search in
Google, Parsijoo, Rismoon, and Yooz search engines in Persian language,
and then to record the relevant URLs in the given form. Finally, based on the
recorded URLs, the relevance score of the students' retrieved results was
calculated according to the Jaccard index. To determine the validity of the
research tools, the opinions of faculty members of Ferdowsi University of
test was also used to determine the reliability of the study, which confirmed
the reliability of the study with a correlation coefficient of 0.725.
Findings: The findings indicated that the FUM students’ judgement
relevance scores with a 95% confidence level were about 0/36 to 0/42.
Furthermore, there were significant differences between the students'
judgement relevance scores in terms of their educational levels, age groups
and their residential areas, while there were no differences between the
student's judgement relevance scores in terms of gender and academic field.
Originality/value: It can be said that paying attention to both
personalization and customization in designing information retrieval systems
will satisfy users. Thus, this paper finally directs the attention of information
managers and designers of information retrieval systems to this fact that in
designing information systems, more attention must be paid to the three
demographic variables, namely education levels, age groups, and residential
areas.Mashhad were asked as well as the relevant literature was reviewed. Pearson
