پديد آورندگان :
ابراهيمي، رحمان دانشگاه خوارزمي - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي، تهران , رياحي نيا، نصرت دانشگاه خوارزمي - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي، تهران , آخشيك، سميه سادات دانشگاه خوارزمي - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي، تهران , وحيد، مجيد دانشگاه تهران - گروه علوم سياسي
كليدواژه :
سياست‌گذاري ملي , كتابخانه عمومي , تحليل محتوا , نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور , اسناد سياستي
چكيده فارسي :
هدف: هدف از اين پژوهش تعيين مقولهها و موضوعاتي است كه در حوزۀ كتابخانه‌هاي عمومي جمهوري اسلامي ايران، موردتوجه سياستگذاران ملي بود. اين پژوهش در نظر دارد با تحليل محتواي اسناد خط‌مشي‌گذاري، مسائلي را شناسايي كند كه سياستگذاران درصدد يافتن راهحل براي آنها بودهاند.
روش: اين پژوهش از نوع پژوهش‌هاي كيفي است كه با استفاده از روش تحليل محتواي كيفي انجام شده است. جامعه و نمونه پژوهش شامل متن سياست‌ها، قوانين و مقرراتي است كه در حوزۀ كتابخانه‌هاي عمومي به تصويب نهادهاي سياستگذار در جمهوري اسلامي ايران رسيدهاند. در اين خصوص، نُه مصوبۀ مهم كه بهطور خاص كتابخانه‌هاي عمومي را مدنظر قرار دادهاند، مورد بررسي و تحليل قرار ميگيرد. براي كدگذاري نيز از نرم‌افزار تحليل دادههاي كيفي MAXQDA استفاده شده است. به‌منظور تضمين صحت و قابليت اعتماد اين پژوهش از ملاك‌هاي اعتبارپذيري، قابليت اطمينان، قابليت انتقال و تأييدپذيري استفاده شد.
يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه در اسناد مصوب براي پنج مسئلۀ «سياستهاي ترويج خواندن»، «مديريت امور اداري و مالي كتابخانه‌هاي عمومي كشور»، «ساخت و توسعه كتابخانه‌هاي عمومي كشور»، «مديريت ارائه خدمات كتابخانهاي در كتابخانه‌هاي عمومي كشور» و «تعيين بازيگران ادارۀ كتابخانه‌هاي عمومي در كشور» مورد توجه قرار گرفته است. بررسي اسناد نشان داد كه موضوع سياستهاي ترويج خواندن در سند نهضت مطالعۀ مفيد و مصوبۀ شوراي فرهنگ عمومي دربارۀ ترويج فرهنگ كتاب و كتابخواني مورد توجه بوده و بازيگران و ذينفعان متعددي در اين دو سند مورد توجه سياستگذاران بوده است. ساير مصوبات، سه موضوع ديگر را تحت پوشش قرار دادهاند. همچنين، نقش بازيگران و ذينفعان مختلف در ارتباط با كتابخانه‌هاي عمومي، طبق مفاد مصوبات، بررسي و طبقهبندي شد
اصالت/ارزش: اين پژوهش اولين پژوهشي است كه به بررسي موضوعات مورد توجه در اسناد سياست گذاري ملي كتابخانه هاي عمومي در ايران پرداخته است. ارزش مقاله در اين است كه مسائل مورد توجه سياست گذاران و نهادهاي سياست گذار كتابخانه هاي عمومي در گذشته را بيان كرده است كه در شناساندن خلا هاي سياست گذاري ملي كتابخانه هاي عمومي موثر است.
چكيده لاتين :
Purpose: The purpose of this research is to determine the categories and issues
that were considered by national policymakers in the field of public libraries of
the Islamic Republic of Iran. This study seeks to identify those issues and
problems for which policymakers have been trying to find solutions by
analyzing the content of policy documents.
Method: This research is a qualitative research that has been conducted by
using the content analysis method. The research population includes the text of
policies, laws and regulations adopted by public policy makers in the Islamic
Republic of Iran. In this regard, nine important provisions specifically
addressing public libraries are examined and analyzed. These laws and
regulations include "the Establishment and Administration of Public Libraries
Law", "the Executive Regulations of the Establishment and Administration of
Public Libraries Law", "the decision to add the Iran Public Libraries Foundation
to the list of institutions subject to paragraph "b" of Article (11) of National
Recruitment Law", "Amendment of the Executive Regulations of the
Establishment and Administration of Public Libraries Law", " Document of
Beneficial Reading Movement", "beneficiary of Iran Public Libraries
Foundation from the individual and legal persons as funds subject to article
(172) of the Amendment of Direct Taxes Law approved in 1992", "the
deduction from the total credits related to municipals revenues and payment to
the Iran Public Libraries Foundation by the Ministry of Economic Affairs and
Finance (Treasury of the Country)", "article 64 of the Law on Adding Some
Articles to Regulation of Part of Government Financial Regulations Law (2)",
"the approval of Public Culture Council of the country regarding the promotion
of book and book reading culture". MAXQDA qualitative data analysis software
was used for coding the research data. Furthermore, in order to ensure the
reliability of this study, validity, reliability, transferability and verifiability
criteria were used.
Findings: The research findings indicated that in the studied documents policies
have been made for five issues including "Reading Promotion policies",
"Management of Financial and Administrative Affairs of Public Libraries of the
Country", "Construction and Development of Public Libraries of the Country",
"Management of Library Services" "and "designation of actors in the public
libraries in Ir@n". Examination of the documents showed that the issue of
reading promotion policies were taken into consideration in the "Document of
Beneficial Reading Movement" and the "Sanctioned regulation of Iran's Public
Culture Council regarding the promotion of book and book reading culture" and
many actors and stakeholders have been taken into account by policymakers in
these documents. The three remained issues have been covered by other Laws
and regulation. Furthermore, the role of various actors and stakeholders in public
libraries was reviewed and classified in accordance with the provisions of the
sanctioned laws and regulation. Based on the analysis, nine groups of actors and
stakeholders were identified, including public library administrators, financial
resource providers, users, community, employees, government, media, NGOs,
and other stakeholders.
Originality/value: This research is the first to examine the issues covered in the
national policy documents of public libraries in Iran. Furthermore, the value of
this study lies in that it explains the issues of interest to policymakers and public
library policymaking institutions in the past as well as it helps to identify the
gaps of national policymaking on public libraries too.
