ارزيابي توان اكولوژيكي مرتعداري با استفاده از روش‌هاي فعلي و مدل emolupدر شهرستان فيروزآباد

Evaluating the ecological potential for rangeland use by various land-use planning methods in Firozabad County

ارزيابي توان اكولوژيكي، سنجيدن توان اكولوژيكي سرزمين براي كاربري مورد نظر است. هدف اصلي اين تحقيق، ارزيابي توان اكولوژيكي براي كاربري مرتعداري از دو بعد مرتعداري(شامل مراتعي مي شود كه قابليت بهره برداري دارند) و مرتعداري حفاظتي (شامل مراتع مي شود كه بيشتر جنبه حفاظتي دارند و قابليت بهره برداري خود را از دست داده اند)، براساس مدل هاي رايج در كشور (روش هاي ميانگين حسابي ساده و وزني، مخدوم، حداكثرمحدوديت) و مدل emolup با استفاده از gis در شهرستان فيروزآباد است. در اين تحقيق كاربري مرتعداري از دو بعد بررسي شد، حالت مرتعداري (كه معيار توپوگرافي لحاظ شد) و حالت مرتعداري حفاظتي كه در واقع با حذف معيار توپوگرافي لحاظ شد. براي ارزيابي توان اكولوژيكي، از روش هاي ميانگين حسابي، مخدوم، حداكثر محدوديت، ميانگين هندسي يا مدل emolup و كاليبره آن (تغيير بازه كمي طبقه بندي طبقه 3 منطقه از 1.5-1 به1.9-1) و ميانگين حسابي وزني ساده و ميانگين حسابي وزني توام با در نظر گيري عامل محدوديت زا و كاليبره اين روش استفاده شد. در اين تحقيق ابتدا براي هر مدل كاربري تمامي روش ها با استفاده از شاخص هاي ارزيابي صحت دقت كلي، ضريب كاپا، ضريب درون منطقه اي و صحت ميانگين با هم و سپس دو مدل كاربري نيز براساس شاخص هاي فوق باهم مقايسه شدند. نتايج نشان داد كه بهترين مدل ارزيابي توان اكولوژيك براي هر 2 حالت مرتعداري و مرتعداري حفاظتي (به صورت جداگانه) در شهرستان فيروزآباد با توجه به ضريب كاپا و دقت كلي، روش ميانگين هندسي يا مدل emolup و كاليبره آن بود و مدل مخدوم هم پايين ترين دقت در تمام شاخص هاي ارزيابي صحت (مخصوصاً از بعد ضريب كاپا با ميزان عددي صفر) را به خود اختصاص داد.

The main goal of this study was to evaluate the ecological potential for both range management and conservation management based on the current models and EMOLUP model in Firozabad County. We evaluated normal range management potential by considering topography criteria and conservative range management with excluding topography criteria from the evaluation. We compared the results of various land-use planning methods including arithmetic mean method, Makhdoom method, maximum limitation proposed method, the geometric mean method, eco- socioeconomic model of land-use planning (EMOLUP), the calibrated version of EMOLUP, simple weight arithmetic mean, weight arithmetic mean with considering limiting factors and its calibrated method. We used four indices to evaluate the accuracy of the models including kappa coefficient, overall accuracy, and average accuracy. Results indicated that EMOLUP and its calibrated version were the best methods for land-use planning for normal range management and conservative range management, as these methods had the highest Kappa coefficient and overall accuracy. The Makhdom method yields the lowest accuracy with a kappa coefficient of zero in determining the ecological potential for range management in the study area.