پراكنش جوامع گياهي در محدوده معدن مس سونگون، ورزقان، آذربايجان شرقي

Vegetation Communities Distribution in Sungun Copper Mine Area, Varzaqan, East Azerbaijan

بررسي پراكنش گياهان در ارتباط با مقادير عناصر فلزي، در حفظ تنوع زيستي و احياء پوشش گياهي در مناطق معدني، اهميت بسزايي دارد. در پژوهش حاضر، پراكنش گياهان در مناطق تحت تاثير فعاليت معدن مس سونگون، مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور، از پوشش گياهي و خاك، در 160 پلات يك متر مربعي، در هفت مكان معرف، شامل؛ حاشيه رودخانه هاي سونگون چاي و پخيرچاي، دامپ باطله، دامپ اكسيد و سه مكان مرتعي اطراف پيت معدن، نمونه برداري شد. بر اساس تجزيه و تحليل خوشه اي، پنج زيراجتماع گياهي، در محدوده معدن، شناسايي شد. گونه هاي Astragalus microcephalus، Verbascum oreophilum، Festuca ovina، Bupleurum falcatum، Medicago lupulina، Rumex scutatus، Agropyron intermedium، Scariola orientalis و Polygonum alpestre گياهان غالب اين زيراجتماعات بودند. با رسته بندي چندبعدي غيرمتريك (NMDS)، گرادياني از پارامترهاي مختلف خاك و مقادير عناصر فلزي موثر در تمايز زيراجتماعات گياهي، مشخص شد. در امتداد محور عناصر غذايي خاك، اجتماعات گياهي مربوط به مراتع اطراف پيت معدن و مرتع مجاور دامپ باطله، مشاهده شدند. زيراجتماعات گياهي Rumex scutatus + Agropyron intermedium و Scariola orientalis + Polygonum alpestre، در امتداد محور مربوط به عناصر فلزي و شبه فلزي ظاهر شدند كه در حاشيه پخيرچاي، سونگون چاي و دامپ اكسيد و دامپ باطله پراكنش دارند. اين مناطق، بيشتر تحت تاثير مقادير سولفور و عناصر فلزي كالكوفيل (سولفوردوست) قرار دارند. بر اساس نتايج حاصل، تركيبي از گونه هاي گياهي فلزدوست شامل؛ Trifolium fragiferum، Onobrychis altissima، Onobrychis bungei ،Melilotus officinalis،Medicago coronate ، Medicago lupulina و Medicago minima از خانواده لگوم و همچنين Bromus tomentellus و Melica persicaبه عنوان گونه هاي غالب از خانواده گندميان در امتداد آلودگي آلودگي، پراكنش دارند كه در احياء پوشش گياهي بر روي باطله هاي معدن و ساير مناطق تخريب شده در محدوده معدن مس، قابل توصيه مي باشند.

no abstract