اثرژبخشي "زوج درماني هيجان مدار - فراشناختي" و "شناخت درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي" بر سرمايه روان‌شناختي زوج‌هاي داراي فرزند بيش‌فعال

The Effectiveness of “Emotionally Focused -Meta Cognitive Couple Therapy” and “Mindfulness-Based Cognitive Therapy” on the Psychological Capital of Couples with Hyperactive Children

مقدمه: بيش‌فعالي كودكان مي‌تواند موجب به وجود آمدن مشكلاتي براي زوج‌ها گشته و سلامت روان آن‌ها را تهديد كند. با توجه به نكته مورد اشاره، اين پژوهش با هدف تعيين اثربخشي زوج درماني هيجان مدار - فراشناختي و شناخت درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي بر سرمايه روان‌شناختي زوج‌هاي داراي فرزند بيش‌فعال اجرا شد. روش كار: روش پژوهش از نوع نيمه‌آزمايشي و طرح پژوهش، سه‌گروهي دو مرحله‌اي (پيش‌آزمون و پس‌آزمون) بود. از ميان زوجين داراي فرزند بيش فعال در مقطع دبستان در شهر اصفهان در تابستان و پائيز 1397، 45 زوج بر مبناي ملاك‌هاي ورود و خروج به صورت هدفمند انتخاب و در سه گروه (دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل) و هر گروه 15 زوج گمارده شدند. "پرسشنامه سرمايه روان شناختي" (Psychological Capital Questionnaire) در مراحل پيش‌آزمون و پس‌آزمون براي سنجش متغير وابسته استفاده شد. به دليل سنجش روايي و پايايي ابزار گردآوري داده‌ها در داخل و خارج كشور به ارائه يافته‌هاي آن اكتفا شد. دو گروه زوج درماني هيجان مدار-فراشناختي طي 15 جلسه و شناخت درماني مبتني بر ذهن‌آگاهي به‌مدت 10 جلسه، تحت درمان قرارگرفتند و گروه گواه هيچگونه درماني دريافت نكردند. داده‌ها با نرم افزار اس پي اس اس نسخه 24 تحليل شد. يافته‌ها: در مرحله پس‌آزمون پس از حذف اثر پيش‌آزمون، گروه زوج درماني هيجان مدار - فراشناختي و شناخت درماني مبتني برذهن‌آگاهي با گروه كنترل در هر چهار مؤلفه خودكارآمدي، اميدواري، تاب‌آوري و خوش‌بيني داراي تفاوت معنادار هستند (0/01>P). ولي بين اثربخشي دو گروه، در بهبود خودكارآمدي، اميدواري، تاب‌آوري و خوش‌بيني تفاوت معناداري وجود نداشت (0/05

Introduction: Hyperactivity of children can cause problems for couples and threaten their mental health. The aim of this study was to determine the effectiveness of emotionally focused-meta cognitive couple therapy and mindfulness-based cognitive therapy on psychological capital among couples with hyperactive children. Methods: The research method was semi-experimental, and research design was three groups with two stages (pre-test and post-test). Among couples with hyperactive children in primary school in Isfahan, in the summer and autumn of 2018, 45 couples were selected purposefully and divided into three groups (two experimental and one control group) and each group was 15 pairs. "Psychological Capital Questionnaire" was used in the pre-test and post-test phases to measure the dependent variable. The emotionally focused-meta cognitive couple therapy group for 15 sessions and mindfulness-based cognitive therapy for 10 sessions was treated and the control group did not receive any treatment. Results: In the post-test, after eliminating the effect of pre-test, there was a significant difference between the emotionally focused-meta cognitive couple therapy, and mindfulness-based cognitive therapy group with the control group in all four components of self-efficacy, hope, resilience and optimism (P<0.01). However, there was no significant difference between the effectiveness of two groups of therapy” in improving self-efficacy, hope, resiliency and optimism (P<0.05). Conclusions: Two interventions emotionally focused-meta cognitive couple therapy and mindfulness-based cognitive therapy group on the improvement of all four components of self-efficacy, hope, vitality and optimism in couples with over-active children have enduring effects. Therefore, it is recommended to organize workshops to provide two interventions for couples with hyperactive children.