ارزيابي مقايسه‌اي كاركرد شاخص‌هاي ضريب تأثير ( IF IPP، SJR، SNIP )در معرفي مجلات معتبر حوزه‌هاي علوم اجتماعي، فني ‌‌ـ‌ مهندسي و پزشكي

A comparative Evaluation of the Impact Factor Indicators Function of IF, IPP, SJR, SNIP in Introducing valid journals in social sciences, engineering, engineering and medicine fields

هدف: اين پژوهش با هدف شناسايي تفاوت شاخص ضريب تأثير (IF) در معرفي مجلات علمي برتر حوزه‌هاي علمي نسبت به شاخص‌هاي SJR، SNIP و IPP انجام شده است. روش‌شناسي: پژوهش از نظر نوع، كاربردي و از نظر روش اجرا از نوع مطالعه علم‌سنجي-‌تطبيقي، با رويكرد تحليلي است. جامعه اين مقاله مجلات علمي برتري است كه در چارك اول (Q1) گزارش استنادي نشريات قرار دارند كه شامل 1093 عنوان در حوزه‌هاي پزشكي، مهندسي و علوم اجتماعي است. داده‌هاي مورد نياز از طريق جستجوي برخط در گزارش استنادي نشريات، پايگاه استنادي اسكوپوس و سايمگو جمع‌آوري شده است. در بخش تجزيه و تحليل داده‌ها، براي سنجش نرمال‌بودن داده‌ها از آزمون‌هاي آماري كلموگروف اسميرنف و براي پاسخ به ‌سؤالات از تحليل عاملي اكتشافي مبتني بر نرم‌افزار «اس پي اس اس، ويرايش 23» استفاده شد. يافته‌ها: نتايج نشان دادند در حوزه‌هاي مهندسي و علوم اجتماعي، اختلاف ميانگين دو شاخص IF و SJR معني‌دار و در حوزه پزشكي اختلاف ميانگين اين دو شاخص معني‌دار نبوده است. در هر سه حوزه اختلاف ميانگين دو شاخص IF و SNIP معني‌دار است. در حوزه‌هاي پزشكي و علوم اجتماعي، اختلاف ميانگين دو شاخص IF و IPP معني‌دار و در حوزه مهندسي معني‌دار نبوده است. در حوزه علوم اجتماعي شاخص­هاي SJR ،SNIP و IPP داراي هم‌بستگي بالا و شاخص IF با ساير شاخص‌ها هم‌بستگي بالايي ندارد. در حوزه مهندسي و علوم پزشكي شاخص‌هاي IF، SNIP و IPP داراي هم‌بستگي بالا و شاخص SJR با ساير شاخص‌ها هم‌بستگي بالايي ندارد. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج، استفاده از شاخص‌هاي مختلف در موضوعات گوناگون، نتايج متفاوتي ارائه مي‌دهد و انتخاب شاخص دقيق‌تر در هر حوزه، با توجه به ميزان نزديكي و اختلاف اين تفاوت‌ها بايد صورت گيرد. در حوزه علوم اجتماعي به‌ترتيب شاخص‌هاي SJR، SNIP و IPP و در حوزه مهندسي و علوم پزشكي به‌ترتيب شاخص‌هاي IF، SNIP و IPP به دليل بيشترين شباهت در رتبه‌بندي مجلات اين حوزه‌ها، شاخص‌هاي مناسب‌تري براي استناد و تصميم‌گيري هستند. استفاده از شاخص IF در حوزه علوم اجتماعي و شاخص SJR در حوزه‌هاي مهندسي و علوم پزشكي به دليل نبود هم‌بستگي با ساير شاخص‌ها چندان مناسب به نظر نمي‌رسد و به‌طور كلي به‌كارگيري دو شاخص IPP و SNIP در تمام حوزه‌هاي موضوعي، شاخص‌هاي بهتر و قابل اعتمادتري هستند.

Purpose: The main purpose of this study is to determine the difference between the IF and the indicators of SJR, SNIP, and IPP in introducing scientific journals in scientific fields. Methodology: This research is an applied research and in terms of implementation method, it is a scientometrics study (comparative type). The population is the top scientific journals, which are in the first quarter of the list of JCR magazines, and includes 1093 titles in medical, technical, engineering, and social science fields. The required data were collected through the online search at JCR, Scopus and SCImago. The statistical tests of Kolmogorov Smirnov were used for data normalization and exploratory factor analysis to test the hypotheses. Findings: Findings showed that the mean difference between two indicators of "IF" and "SJR" was significant in the fields of engineering and social sciences, and the mean difference between these two indices was not significant in the field of medicine. In each of the three fields, the mean difference between the two "IF" and "SNIP" indicators is significant. In the medical and social sciences, the mean difference between the two "IF" and "IPP" indicators was significant and not significant in the field of engineering. In the social sciences, the indicators of the "SJR", "SNIP" and "IPP" are highly correlated and the "IF" has no high correlation with other indicators. In the field of engineering and medical sciences, the "IF", "SNIP" and "IPP" indicators are highly correlated and the "SJR" index has no high correlation with other indicators. Conclustion: The result showed that the use of different indicators in different subjects has given different results, and a more accurate index should be selected in each field according to the degree of closeness and the difference between these differences. The indicators of SJR, SNIP, and IPP in the social sciences, and the indicators of IF, SNIP and IPP, respectively, in the field of engineering and medical sciences, are the most relevant indicators for citation and decision making, because of the most similarity in the ranking of journals in these fields. The use of the IF in the field of social sciences and the SJR in the fields of engineering and medical sciences due to lack of correlation with other indicators do not seem appropriate and in general, the use of the two indicators of IPP and SNIP in all thematic areas are better and more reliable indicators