پايش و ارزيابي تغييرات پوشش و زوال جنگل‌هاي بلوط در استان لرستان با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي و مدل BFAST

Monitoring and Assessing the Changes in the Coverage and Decline of Oak Forests in Lorestan Province using Satellite Images and BFAST Model

پديده زوال يكي از مهم‌ترين دلايل تخريب و مرگ و مير درختان بلوط در جنگل‌هاي زاگرس است كه به دليل گستردگي و تنوع توپوگرافي تعيين آن از طريق پايش و عمليات ميداني به آساني امكان‌پذير نيست. بنابراين تصاوير ماهواره­اي يكي از منابع مهم جهت نمايش تغييرات محيطي و مديريت آن است. تغييرات در يك اكوسيستم اغلب به صورت تدريجي مي‌باشد اما گاهي در زماني كوتاه تغييرات فاحشي صورت مي‌گيرد. كه اين تغيير مي‌تواند باعث به وجود آمدن فاجعه‌اي شود كه شناسايي آن كاري بسيار دشوار مي‌باشد. يك روش پيشنهاد شده براي اين وضعيت استفاده از مدل BFAST مي‌باشد كه با تجزيه سري زماني در روند، فصلي و اجزاي باقيمانده، تغييرات را در سري زماني شناسايي مي‌كند و به طور مكرر زمان و مقدار تغييرات را تخمين زده و مسير و مقدار تغييرات را شناسايي مي‌كند. لذا در اين پژوهش با استفاده از اين مدل و تصاوير ماهواره‌اي به پايش و ارزيابي تغييرات پوشش و زوال جنگل‌هاي بلوط در استان لرستان در دوره آماري (2017-2000) پرداخته شد. نتايج نشان داد در طول دوره مورد بررسي بيش از 42804 هكتار (1/5 درصد) از جنگل‌هاي بلوط استان در اثر پديده زوال از بين رفته است. همچنين بر اساس روش BFAST نمودار روند تغييرات داراي شكست بوده و تغييرات فركانسي آن‌ها نيز نامنظم است. بررسي و مقايسه پوشش‌هاي مختلف جنگل نيز بيانگر كاهش ميزان NDVI است كه نشان دهنده فراگير بودن روند كاهش پوشش جنگلي است. همچنين بررسي نمودار خودهمبستگي و ضريب كندال تاو و روند آن حاكي از تغييرات زياد و شدت شكست (0/7-) در منطقه مورد مطالعه است. نمودار فصلي نيز داراي تغييرات غيريكنواخت و نامنظم است كه ناشي از وجود تغييرات در جنگل‌هاي بلوط منطقه است. از نتايج حاصل از اين پژوهش مي­توان در بررسي تغييرات پوشش جنگل‌هاي بلوط منطقه و مديريت و چاره انديشي براي اين پديده استفاده نمود.

Decline phenomenon is one of the most important reasons for the destruction and mortality of oak trees in Zagros forests due to the wide variety and diversity of the topography of its determination through track and field operations is not readily possible. Changes in an ecosystem are often gradual changes, but sometimes changes occur in an ecosystem in a short time. This change can cause a catastrophe in the ecosystem, which is difficult to identify. A proposed method for identifying a general change in time series is use the BFAST model, which, by analyzing the time series in the process, season, and residual components, identifies the changes in the time series and also repeatedly estimates the time and amount of the changes, and The path and amount of variation in this study, using this model and satellite images to monitor and evaluate the changes in coverage and decline of oak forests in Lorestan province during the statistical period (2000-2017). The results showed that more than 42804 hectares (1.5%) of the oak forests of the province were lost due to the decline phenomenon during the studied period. Also, according to the BFAST method, the trend diagram is a failover and their frequency variations are irregular. Comparison and study of different forest coverings also showed a decrease in NDVI, which indicates that the process of decreasing forest cover is inclusive. The study of autocorrelation and Kendal coefficient showed that there were significant changes and severity of failure (-0.7) in the area Study. The seasonal chart also has uneven and irregular variations due to changes in oak forests in the region. The results of this research can be used to study the changes in the coverage of oak forests in the area and management and the way to think about this phenomenon.