تحليل توزيع خدمات عمومي با رويكرد عدالت فضايي (مطالعۀ موردي: شهر بجنورد)

توزيع نامناسب و نابرابر خدمات در شهرها به‌دليل جاماندن توسعة شهر از رشد آن، در حال حاضر يكي از چالش‌هاي مديريت شهري در پاسخگويي به شهروندان است. با بررسي ميزان نابرابري‌ها در توزيع خدمات و شناسايي الگوي فضايي بي‌عدالتي در سطح شهر مي‌توان پي برد كه كدام‌يك از خدمات در وضعيت نامناسب‌تري هستند و بي‌عدالتي‌ها بيشتر در كدام بخش و محلة شهري تمركز يافته است؛ از اين‌رو مديريت شهري مي‌تواند با عمل آگاهانه در توزيع فضايي خدمات عمومي و منافع اجتماعي، نابرابري‌هاي فضايي را كاهش دهد و با ارتقاي كيفيت زندگي، توسعة پايدار شهري را تضمين كند. بدين‌منظور در پژوهش حاضر به مسئلة توزيع خدمات عمومي با تأكيد بر عدالت اجتماعي توجه شده است. پژوهش حاضر توصيفي-تحليلي و كاربردي است كه داده‌هاي آن به‌صورت كتابخانه‌اي گردآوري شده است. سپس با استفاده از روش‌هاي تحليل خوشه‌اي، تكنيك ويكور فازي و آزمون‌هاي آمار استنباطي ميزان برخورداري از خدمات عمومي به تفكيك محله و بافت‌هاي شهري تحليل شده است. براساس نتايج، شهر بجنورد با كمبود شديد مراكز خدمات عمومي روبه‌روست. همچنين اين كمبود به‌صورت ناعادلانه در محله‌هاي شهري مشاهده مي‌شود و شاهد بروز نابرابري و بي‌عدالتي ميان محله‌ها هستيم. اين نابرابري‌ها به‌صورت مركز پيراموني است و هرچه از بخش مركزي شهر به سمت حاشيه‌ها حركت مي‌كنيم، به محروميت محله‌ها افزوده مي‌شود. درواقع توسعة شتابان اين شهر در سال‌هاي اخير و برخي مشكلات ساختاري مربوط به نظام برنامه‌ريزي شهري سبب ناكارآمدي در تخصيص خدمات ميان‌محله‌اي شده است؛ به‌طوري‌كه تمركز و تجمع امكانات در محله‌هاي مركزي شهر سبب بروز مشكلات عديده‌اي براي ساكنان اين محله‌ها شده و دسترسي به خدمات عمومي براي ساكنان محله‌هاي محروم و حاشيه‌اي دشوارتر شده است.

this article has no abstract