سنجش و ارزيابي ميزان تاب‌آوري كالبدي مناطق شهري در برابر سوانح (مطالعۀ موردي: جزيرۀ كيش)

از آنجا كه شهرها و شهرك‌ها در اندازة اجتماعي، اقتصادي، كالبدي، زيست‌محيطي و فرهنگي و نحوة قرارگرفتن در معرض خطرپذيري متفاوت هستند، هريك از آن‌ها رويكرد متفاوتي در سوانح دارند كه ضرورت انجام پژوهش در اين خصوص و بررسي معيارها و شاخص‌هاي مرتبط و تأثيرات آن بر تاب‌آوري شهري و ساختار شهري را ايجاب مي‌كند. اين پژوهش كاربردي و توصيفي- تحليلي است كه هدف آن شناسايي عوامل مؤثر تاب‌آوري و شاخص‌هاي كالبدي محله‌هاي شهري، سنجش و ارزيابي ميزان تاب‌آوري كالبدي در محله‌هاي جزيرة كيش است. جامعة آماري اين پژوهش، همة خانوارهاي ساكن در محله‌هاي جزيرة كيش است. براي انجام پژوهش، حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران برآورد شد. حجم نمونة مردم ساكن در جزيرة كيش 384 نفر از سرپرستان خانوار ساكن در جزيرة كيش هستند. در اين پژوهش ابتدا با استفاده از منابع كتابخانه‌اي، شاخص‌ها و عوامل مؤثر بر تاب‌آوري كالبدي اجتماع شهري شناسايي و تعريف عملياتي شدند و سپس با استفاده از روش ميداني و پرسشنامه، جمع‌آوري اطلاعات مورد نياز پژوهش صورت گرفت و در مرحلة بعد با استفاده از روش فريدمن وضعيت محله‌هاي جزيرة كيش از نظر تاب‌آوري مطالعه شد. سپس براساس مؤلفه‌هاي تأثيرگذار وضعيت تاب‌آوري مناطق مشخص شد. براساس اين پژوهش، نتايج تحليل داده‌هاي پژوهش و رتبه‌بندي به‌دست‌آمده از مؤلفه‌هاي تاب‌آوري جزيرة كيش، شاهد اين مهم هستيم كه بعد كالبدي جزيرة كيش در رتبه‌بندي مؤلفه‌هاي تاب‌آوري در پايين‌ترين رديف قرار گرفته است و نياز است در رشد و توسعة جزيرة كيش در مقايسه با تقويت شاخص‌هاي تاب‌آوري كالبدي اقدامات جدي صورت بگيرد. نتايج نشان مي‌دهد از نظر تاب‌آوري كالبدي محلة نوبنياد و عرب‌ها به‌ترتيب در بهترين و بدترين وضعيت قرار دارند و محله‌هاي نوار سياحتي، اراضي شرقي و صدف در رتبه‌هاي دوم و سوم و چهارم هستند؛ پس ضروري است تا با انتخاب راهبرد متناسب و جذب سرمايه‌گذاري‌هاي مناسب و با توجه به ضوابط شهرسازي و كنترل‌هاي لازم، طي برنامه‌هاي معين در بازه‌هاي زماني كوتاه‌مدت، ميان‌مدت و بلندمدت، جزيرة كيش پايش و تقويت شود. همچنين به‌دليل داشتن قابليت اجرايي مي‌توان از چارچوب اين پژوهش براي رتبه‌بندي ميزان تاب‌آوري در ساير محله‌ها و نواحي شهري استفاده كرد.

this article has no abstract