تأثير"درمان پذيرش و تعهد" بر انعطاف‌پذيري روان‌شناختي و بازداري رفتاري نوجوانان داراي اختلال اضطراب اجتماعي

The Effect of "Acceptance and Commitment Therapy" on Psychological Flexibility and Behavioral Inhibition of Adolescents with Social Anxiety Disorder

مقدمه: اختلال اضطراب اجتماعي به‌عنوان يكي از شايع‌ترين اختلالات اضطرابي عبارت از ترس شديد و دائمي از موقعيت‌هايي است كه فرد در جمع ديگران قرار مي‌گيرد يا بايد در حضور آن‌ها كاري انجام دهد. مطالعه حاضر باهدف تعيين اثر "درمان پذيرش و تعهد" بر انعطاف‌پذيري روان‌شناختي و بازداري رفتاري نوجوانان داراي اختلال اضطراب اجتماعي صورت گرفت. روش كار: پژوهش حاضر نيمه آزمايشي از نوع پيش‌آزمون پس‌آزمون با گروه كنترل و پيگيري يك ماهه بود. جامعه آماري پژوهش شامل كليه نوجوانان مراجعه‌كننده به كلينيك‌هاي سطح شهر تهران در سال 1397 بود. نمونه پژوهش نيز 30 نفر از نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي مراجعه‌كننده به كلينيك‌هاي شهر تهران داراي ملاك‌هاي ورود به پژوهش بودند كه با روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شده و به روش انتصاب تصادفي به دو گروه آزمايش (15 نفر) و كنترل (15 نفر) اختصاص يافتند. ابزار پژوهش شامل" پرسشنامه پذيرش و عمل - نسخه دوم" (Acceptance and Action Questionnaire–II) و "مقياس سيستم‌هاي بازداري/ فعال‌ساز رفتاري" (Behavioral Activation System/Behavioral Inhibition System Scale) بود. روايي محتوايي و صوري و پاپايي ابزارها (به روش آلفاي كرونباخ) ارزيابي شد. بسته "درمان مبتني بر پذيرش و تعهد" در 8 جلسه 90 دقيقه‌اي براي گروه مداخله اجرا گرديد. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار تحليل آماري اس پي اس اس نسخه 22 انجام شد. يافته‌ها: "درمان مبتني بر پذيرش و تعهد" در مرحله پس‌آزمون و پيگيري به‌طور معني‌داري موجب بهبود انعطاف‌پذيري روان‌شناختي و كاهش بازداري رفتاري نوجوانان مبتلابه اختلال اضطراب اجتماعي گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل گرديد (0/001>P). اين نتايج در پيگيري يك ماهه نيز پايدار بود. نتيجه‌گيري: با توجه به اثرگذاري مطلوب "درمان مبتني بر پذيرش و تعهد" بر انعطاف‌پذيري روان‌شناختي و كاهش بازداري رفتاري نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي، پيشنهاد مي‌شود از اين رويكرد درماني در پيشگيري و درمان مشكلات رواني و رفتاري اختلال اضطراب اجتماعي استفاده شود.

Introduction: Social anxiety disorder as one of the most common anxiety disorders is a severe and persistent fear of situations in which one may or may not do something in the presence of others. The purpose of this study was to determine the effect of "Acceptance and Commitment Therapy" on the psychological flexibility and behavioral inhibition of adolescents with social anxiety disorder. Methods: The present study was a quasi-experimental post-test with one-month control and follow-up group. The statistical population of the study included all adolescents referring to clinics in Tehran. The sample consisted of 30 adolescents with social anxiety disorder referred to Tehran clinics who were selected by random sampling and assigned to two experimental (n = 15) and control (n = 15) groups. Research instruments included “Acceptance and Action Questionnaire-II” and “Behavioral Activation System/Behavioral Inhibition System Scale”. Content, face validity and reliability (Cronbach's alpha) were measured. The "Acceptance and Commitment Therapy" package was administered to the intervention group in 8 sessions 90-minute. Data analysis was performed using SPSS 22. Results: Acceptance and Commitment-Based Therapy" in post-test and follow up phase significantly improved psychological flexibility and decreased behavioral inhibition of adolescents with social anxiety disorder in the experimental group compared to the control group (P < 0.001). These results were also consistent with a one-month follow-up. Conclusions: Given the desirable effect of "Acceptance and Commitment-Based Therapy" on psychological flexibility and reduction of behavioral inhibition in adolescents with social anxiety disorder, it is suggested to use this approach in the prevention and treatment of psychological and behavioral problems of social anxiety disorder.