بررسي و شناخت اثر خارخانه بر ميزان سرعت باد در مسكن بومي سيستان

يكي از نقاط بادخيز ايران، منطقه سيستان است و وزش باد در اين منطقه تاثير فراواني بر روي ساخت وسازهاي روستايي گذاشته و الگوهاي منحصربه فردي را ايجاد كرده است. خارخانه هاي ساخته شده توسط معماران بومي سيستان يكي از الگوهايي هستند كه درجهت تعديل اوضاع جوي به خصوص سرعت جريان باد در معماري بومي اين منطقه شكل گرفته اند. تاكنون تحقيقاتي در مورد شناخت اثر خارخانه بر ميزان سرعت باد و شرايط بهينه آن در مسكن بومي سيستان انجام نگرفته است؛ ازاين رو اين مقاله ميزان سرعت باد را در داخل فضاي مسكن بومي داراي خارخانه اندازه گيري و شرايط آسايش انساني را با فضاي مشابهي كه بدون خارخانه است، مقايسه كرده و به نوعي دنبال بهينه ترين سرعت باد درجهت دستيابي به آسايش حرارتي ساكنان مسكن بومي سيستان بوده است. در مقاله حاضر از روش پژوهش اندازه گيري ميداني بر روي دو گونه اتاق كاملا مشابه داراي خارخانه و بدون خارخانه و همچنين نقطه اي به عنوان مبنا در بيرون بنا، طي گرم ترين روزهاي سال در تير 1398 و با فواصل زماني 3 ساعته استفاده شده است و براي تحليل داده ها از روش آمار توصيفي توسط نرم افزار اكسل استفاده شده است. يافته هاي تحقيق نشان داده است كه با توجه به برهم كنش سرعت جريان باد و دماي هوا براي رسيدن به آسايش حرارتي، در دماي كمتر از 32/5 درجه، جريان هوا تاثير مثبت و در دماي بيش تر از آن اثر منفي بر آسايش حرارتي دارد؛ حال آنكه مطابق با تحليل داده هاي ميداني، ميانگين دماي هوا در فضاي بيرون و اتاق بومي بدون خارخانه در تابستان بيش از 32/5 درجه سانتي گراد است و جريان باد در اين دو مكان اثر منفي دارد؛ در حالي كه در اتاق داراي خارخانه، دما در تمام ساعات شبانه روز زير 30 درجه سانتي گراد است و جريان هواي حدود 1 متر بر ثانيه در اين فضا اثر بسيار مثبتي بر آسايش افراد داشته است.

no abstract