سنخ‌شناسي الگوهاي تفكر حسابرسان در قضاوت‌هاي حرفه‌اي بر اساس روش تحليل كيو (Q)

هدف اين پژوهش سنخ‌شناسي الگوهاي تفكر حسابرسان در قضاوت‌هاي حرفه‌اي بر اساس روش تحليل كيو ( ) مي‌باشد. اين پژوهش در بازه زماني يكساله 1396-1397 با مشاركت دو جامعه هدف از طريق روش تحليل كيو انجام گرفت. در بخش اول كه شناسايي گزاره‌هاي كيو يا گفتمان معيارهاي قضاوت حسابرسان بود تعداد 12 نفر از متخصصان رشته حسابداري مشاركت داشتند كه براساس واكاويي محتوايي به واسطه تحليل فراتركيب تعداد 18 گزاره كيو از ميان 24 مقاله مرتبط و ارزيابي شده انتخاب شد. سپس به منظور تحليل كيو و شناخت الگوهاي ذهني حسابرسان در مورد قضاوت حرفه‌اي، تعداد 18 نفر از شركاي حسابرسي كه اعلام آمادگي كرده بودند، مشاركت نمودند، اما بدليل عدم تفهيم در امتياز دادن و اولويت بندي گزاره‌هاي كيو، 4 پاسخ از دور تحليل‌ها حذف شدند و تنها 14 نفر از شركا به از طريق نمونه گيري در دسترس انتخاب شده بودند در اين بخش همكاري كردند. نتايج از طريق تحليل عاملي و روش واريماكس انجام گرفت و نتايج نشان داد، براساس 18 گزاره كيو، 3 الگوي ذهني در مورد قضاوت‌هاي حرفه‌اي حسابرسان وجود دارد. در واقع براساس امتياز اولويت‌ها به گزاره‌ها سه الگوي ذهني قضاوت حرفه‌اي مبتني بر ويژگي‌هاي شواهد و مدارك ارائه شده، الگوي ذهني قضاوت حرفه‌اي مبتني بر رفتارهاي حرفه‌اي و الگوي ذهني قضاوت حرفه‌اي مبتني بر تحليل شهودي شناسايي شدند و مورد تأييد قرار گرفتند. اين نتايج مي‌تواند به عنوان مكانيزم‌هايي جهت تدوين رويه‌ها و شناخت معيارهاي قضاوتي حسابرسان كمك كند و باعث گردد درك بهتر نسبت به محتواي تصميم‌هاي حسابرسان گردد.