تغييرات رئولوژيك خون، يكي از علل خونريزي هاي غير طبيعي رحمي از منظر طب سنتي ايراني

Hemorheological changes, one of the causes of abnormal uterine bleeding from the perspective of traditional Persian medicine

سابقه و هدف: خونريزي غيرطبيعي رحمي از علل شايع مراجعه به مراكز درماني در سنين قبل از يائسگي است. طب كل‌نگر ايراني علل متعددي براي اين مشكل بيان مي‌كند. اين علل را مي‌توان به دو دستۀ علل رحمي و علل خوني تقسيم كرد. علل خوني شامل تغييراتي در كيفيت و كميت خون است كه چگونگي جريان يافتن خون را دستخوش تغيير مي‌كند. هدف اين مقاله كه يك مطالعۀ كتابخانه‌اي است، بررسي تغييرات خوني مسبب خونريزي رحمي از ديدگاه طب سنتي ايراني و تبيين آن بر اساس قوانين حاكم بر مكانيك سيالات مي‌باشد. مواد و روش ها: در اين مطالعه ابتدا با جستجو در كتب معتبر طب سنتي ايران علل خونريزي غيرطبيعي رحمي مطالعه شد و از آنجا كه يك سري از اين علل متمركز بر تغييرات در جريان خون بود، جهت مطالعۀ رفتار جريان خون، با كليدواژه‌هاي «رئولوژي»، «همورئولوژي» و «رئولوژي خون» به جستجو در پايگاه‌هاي معتبر علمي در بازه زماني 2011 تا 2019 پرداخته شد. سپس ارتباط رفتار جريان خون و خونريزي‌هاي غير‌طبيعي رحمي تبيين شد. يافته‌ها: از ديدگاه طب سنتي ايراني، يكي از علل افزايش خونريزي‌هاي رحمي، تغيير در كيفيت خون به صورت افزايش حرارت آن و يا افزايش حجم آب نسبت به ساير اجزاء آن و يا تغيير در كميت خون به صورت پرخوني مي‌باشد كه براساس علم مكانيك سيالات، اين تغييرات باعث افزايش سياليت خون مي‌شوند. نتيجه‌گيري: شناخت مكانيسم ايجاد تغييرات در رئولوژي خون و ارتباط آن با خونريزي غيرطبيعي رحمي، افق‌هاي جديدي را در پيشگيري و درمان اين مشكل خواهد گشود.

Background and Purpose: Abnormal uterine bleeding is one of the common causes of referral to treatment centers at pre-menopausal age. Persian comprehensive medicine expresses several causes for this problem. These causes can be divided into two general categories of uterine causes and blood causes. Blood causes include changes in the quality and quantity of blood that may change blood fluidity. The purpose of this article is to investigate the blood-induced changes in uterine bleeding from the viewpoint of Persian medicine and its explanation based on the fluid mechanics. Methods and Materials: First, the causes of abnormal uterine bleeding were studied by searching the reference books of traditional Persian medicine. Since a series of these causes have focused on changes in the blood flow, in order to study the blood flow behavior, the keywords of “Rheology”, “Hemorheology” and “Blood rheology” were searched on relevant scientific sources. Then the relationship between blood flow and abnormal uterine bleeding was explained. Results: From the perspective of Persian medicine, one of the causes of uterine bleeding is a change in the quality of blood as a result of its heat increase or an increase in the percentage of water relative to its other components, or a change in the amount of blood. Based on the science of fluid mechanics, these changes increase the fluidity of the blood. Conclusion: Understanding the mechanism of blood changes and its relationship with abnormal uterine bleeding will open new horizons in preventing and treating this problem.