واكاوي رخداد و الگوهاي همديد موج‌هاي سرمايي ايران

موج هاي سرمايي از رويدادهاي فرين دمايي هستند كه در آنها مقادير غيرمعمول دماي كمينه مشاهده ميشود. اين موجها در دورة سرد سرما و در دورة گرم سال خنكي هوا را در پي خواهند داشت. هدف از پژوهش حاضر مطالعة موجهاي سرمايي- خنك ايران و تحليل همديد الگوهاي گردشي ايجادكنندة آن است. ازاينرو، با استفاده از داده هاي كمينة دماي روزانه (ERA-Interim -ECMWF) در دورة 2004-2013 و محاسبة نمرة استاندارد آنها، ناهنجاري هاي كمتر از 1- به عنوان روزهاي داراي موج سرمايي و خنك شناسايي شد. با استفاده از دادههاي فشار تراز دريا در روزهاي داراي موج هاي سرما و خنك و همچنين روش تحليل خوشه اي سلسله مراتبي، پنج خوشه به عنوان الگوهاي بهاره، تابستانه، پاييزه، اواخر پاييز- اوايل زمستان، و زمستانه استخراج شد. موج هاي سرمايي و خنك ايران در بيشتر موارد از فرارفت هواي سرد از طريق جريانات ورودي از سمت شمال، شمال شرق، و شمال غرب ناشي ميشوند. اين جريانات حاصل استقرار پُرفشار بر روي سرزمين هاي همسايه هاي شمالي از شمال درياي سياه تا شمال شرق درياي خزر هستند. در الگوهاي اول و دوم (بهاره و تابستانه)، علاوه بر وجود سامانه هاي پُرفشار در موقعيت هاي ذكرشده، شيب فشاري ناشي از حضور كم فشارهاي سطحي در نيمة جنوبي در اين زمان جريانات شمالي را سبب شده است.

This article has no abstract