تحليل گفتمان سياست‌هاي توسعه‌ روستايي ايران در دولت‌هاي هاشمي رفسنجاني و احمدي‌نژاد

Discourse Analysis of Iranian Rural Development Policies in the Hashemi Rafsanjani and Ahmadinejad Governments

اين مقاله سعي دارد گفتمان دولت‌هاي هاشمي رفسنجاني و احمدي‌نژاد در حوزه توسعه به‌طور عام و توسعه روستايي به‌طور خاص را تحليل كرده و با استفاده از آن به تفسير شكل‌گيري گفتمان توسعه در سياست‌هاي توسعه روستايي ايران در اين دوران دست يابد. در روش تحقيق اين مقاله از اصول نظريه گفتمان لاكلاو و موفه و از روش پيشنهادي تحليل گفتمان پسابنيادين (PDA)، براي عملياتي كردن آن استفاده شده است. داده‌هاي اين مقاله از ميان مصاحبه‌ها، سخنراني‌ها و اظهارنظرهاي روساي دولت و همچنين مواد و تبصره‌هاي مرتبط با حوزه روستايي در متن برنامه‌هاي توسعه پنج‌ساله اول، دوم و پنجم به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شده است. نتايج نشان داد كه هرچند حوزه روستايي در گفتمان دولت هاشمي به قلمروي گفتماني دولت وارد شد، اما مجموعه عواملي باعث ايجاد نقص در ارتباط حوزه روستايي با كليت گفتماني دولت و درنتيجه بروز ناهماهنگي‌هاي زيادي در اين حوزه گرديد. از سوي ديگر، گفتمان دولت احمدي‌نژاد در مقايسه با دولت هاشمي رفسنجاني، مناسبات گفتماني قوي‌تري را با حوزه روستايي برقرار كرده است. مي‌توان گفت گفتمان دولت احمدي‌نژاد براي از ميدان به در كردن گفتمان دولت هاشمي، با تمركز بر شرايط فيزيكي و بيروني كوشيد كه توزيع اين شرايط را بهبود بخشد. اما همان‌طور كه دولت ‌هاشمي از بهبود جنبه‌هاي نرم‌افزاري نظير حوزه‌هاي فرهنگي و اجتماعي غافل شد، گفتمان دولت احمدي‌نژاد نيز درنهايت توجه چنداني بر اين حوزه‌ها نداشت و عمدتاً بر بهبود توزيع امكانات و تسهيلات فيزيكي تأكيد نمود.

policies by analyzing the discourse of Hashemi and Ahmadinejad governments in the areas of development in general and rural development in particular. The research method used in this article is based on the principles of Laclau and Mouffe's Discourse Theory and the proposed method of Post-foundation discourse analysis (PDA). The data used in this article was collected from interviews, lectures, and statements of presidents and clauses and notes related to rural areas in the context of the First, Second, and Fifth Five-Year Development Plans by purposive sampling. The results showed that the rural areas had been incorporated into the discourse of Hashemi’s government domain. But the set of factors led to the incomplete relationship between the rural sphere and the discourse of government causing many inconsistencies in this area. On the other hand, discourse of Ahmadinejad government has a stronger and more discursive relationship with the rural issues. In other words, the discourse of Ahmadinejad's government to disrupt the discourse of Hashemi government focusing on physical and external conditions, seeks to improve these conditions. However, as in the discourse of Hashemi’s government, the discourse of Ahmadinejad's government ultimately did not pay much attention to the cultural and social spheres of development, emphasizing instead the improved distribution of physical facilities.