تحليلي بر سياست‌هاي توسعه روستايي در برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي ايران

در دهه‌هاي اخير، نظام برنامه‌ريزي در سطح جهاني به علت پويايي ذاتي جوامع انساني و ناكارآمدي نظريه‌ها در حل چالش‌ها، شاهد تغيير مفهوم انديشه توسعه بوده است. بازانديشي فكري توسعه، ارزيابي چارچوب مفهومي نظريه‌هاي برنامه‌ريزي در عرصه توسعه روستايي را اجتناب‌ناپذير مي‌نمايد. بنابراين در اين مقاله سعي شد سياست‌هاي توسعه روستايي برنامه ششم (توسعه) مبتني بر انديشه فرانوگرايي مورد ارزيابي قرار گيرد. روش پژوهش، كيفي؛ مبتني بر روش فراتركيب و تحليل محتواي جهت‌دار است. روش جمع‌آوري اطلاعات كتابخانه‌اي و براي تفهم، مبتني بر مقوله‌ها از روش استدلال منطقي استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان داد؛ عدم عقلانيت گرايي، نفي عقيده جهان‌شمول بودن و نفي فراروايت‌ها سه اصل كليدي (و بنياني) و كثرت‌گرايي، حكمروايي، زمينه گرايي، بوم گرايي و محلي گرايي پنج اصل برنامه‌ريزي فرانوگرا هستند. بر اين اساس، ارزيابي سياست‌هاي توسعه روستايي در برنامه ششم بيانگر آن است كه اين سياست‌ها از جنبه مفهومي در انطباق نسبي با اصول برنامه‌ريزي فرانوگرايي، ليكن در عمل در انطباق كامل با تفكر برنامه‌ريزي نوگرا قرار دارد. زيرا، نظام برنامه‌ريزي مبتني بر عقلانيت ابزاري و نخبه‌گرايي نسخه‌اي از برنامه‌ريزي فرانوگرا را پايه‌ريزي كرده است كه در عمل هويت خود را از دست داده است و بيشتر جنبه شعارگونه پيدا كرده است. به عبارتي، نظام برنامه‌ريزي كشور (در تدوين سياست‌هاي توسعه روستايي) در حوزه مفهومي، مرزبندي پارادايميك را موردتوجه قرار نداده و در برزخ برنامه‌ريزي نوگرا و فرانوگرا گرفتار شده است.

This article has no abstract