بررسي رابطه بين رفتارهاي رانندگي، جستجوي بينايي، اختلال كم‌توجهي_بيش‌فعالي و سن در رانندگان وسايط نقليه سواري

Investigation of the relationship between motor vehicle driver violations, visual search, attention deficit hyperactivity disorder, and age of drivers

مقدمه: مطالعه حاضر به ‌منظور بررسي رابطه بين جستجوي بينايي، برخي ويژگي‌هاي فردي و تخلفات رانندگان وسايط نقليه سواري انجام شد. روش كار: در اين پژوهش كه به روش همبستگي انجام شد، 548 آزمودني در رده سني 18 تا 90 سال، به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي انتخاب شدند. براي بررسي ميزان تخلفات رانندگي و ويژگي‌هاي فردي از پرسشنامه اطلاعات فردي و براي سنجش جستجوي بينايي از نرم‌افزار CogLab استفاده شد. همچنين اختلال كم­‌توجهي_بيش‌فعالي افراد، از طريق پرسشنامه خودگزارشي اختلال كم­‌توجهي_بيش‌فعالي بزرگسالان مورد بررسي قرار گرفت. تجزيه ‌و تحليل داده‌ها با استفاده از همبستگي پيرسون، همبستگي جزئي و رگرسيون چند متغيره نرم‌افزار SPSS-20انجام شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد رابطه معناداري بين سن با تعداد تصادف‌ها و داشتن اختلال كم­‌توجهي_بيش‌فعالي وجود نداشت. بين سن با تخلفات خودگزارشي، رابطه منفي و معنادار، و بين تعداد كل تصادف‌ها با تخلفات خودگزارشي و داشتن اختلال كم­‌توجهي_بيش‌فعالي رابطه مثبت و معناداري مشاهده شد. نتايج مربوط به همبستگي نشان داد كه بين ميزان تخلفات رانندگي با مؤلفه‌هاي جستجوي بينايي، در اكثر متغيرها، رابطه منفي و معناداري وجود دارد. نتايج رگرسيون خطي نيز نشان داد كه سن به ‌صورت منفي و تعداد تصادفات، اختلال كم­‌توجهي_بيش‌فعالي، عدم وجود تركيب (عوامل حواس‌پرتي=4) و عدم خصيصه (عوامل حواس‌پرتي=64) به ‌طور مثبت توانستند حدود 28 درصد واريانس تخلفات رانندگي را پيش‌بيني كنند. نتيجه‌گيري: با افزايش سن ميزان تخلفات گزارش‌شده كاهش مي‌يابد. رابطه مثبت بين داشتن اختلال كم‌­توجهي_بيش‌فعالي با تعداد كل تصادف‌ها و تخلفات خودگزارشي، نشان‌دهنده توانايي ناكافي در توجه و تمركز، كنترل كم به شرايط و رفتارهاي تكانشي است كه مي‌تواند منجر به اين رابطه شوند. همچنين با كاهش سن و قابليت‌هاي بالاي جستجوي بينايي افراد ميزان تخلفات آنها افزايش مي‌يابد.

Introduction: The purpose of this research was to study the relationship between visual search, some individual characteristics, and violations of vehicle drivers. Methods: In this correlational study, 548 subjects aged 18 to 90 years, were selected by cluster sampling method. We used a questionnaire to assess the rate of driving violations and individual characteristics and CogLab software to measure visual search. Also, hyperactivity disorder in individuals was investigated through the Adult ADHD Self-Report Scale. Data were analyzed using Pearson correlation, partial correlation and multivariate regression at a significance level of 0.05 and SPSS-20 software. Results: The results showed that there was no significant relationship between age some accidents and ADHD. There was a negative and significant relationship between age and self-reporting violations. Furthermore, a high index of ADHD positively related to self-reporting violations. In the following the results of correlation among the number of driving violations with visual search showed a negative and significant relationship among most of the variables. The results of linear regression showed that age negatively and number of accidents, ADHD, lack of conjunctive absent (number of distractors=4), and feature absent (number of distractors=64) positively can predict about 28% of driving violations variance. Conclusion: As age increases, the amount of self-reported violations is reduced. The positive relationship between ADHD and the total number of accidents and self-reported violations indicates an inadequate ability to attention and focus, low control to conditions, and impulsive behaviors that could lead to this relationship. Also, with decreasing age, as well as the increasing people’s visual search ability, the rate of self-reported violations increases.