كليدواژه :
بهداشت و درمان , صنعت نفت ايران , بيماري هاي واگيردار , وبا , طاعون
چكيده فارسي :
از ديرباز بسياري از بيماري‌هاي واگيردار، از جمله طاعون، وبا، تيفوس، تيفوئيد و سل، كابوس ايرانيان بوده است؛ كابوسي كه هر چند سال يك بار، جان بسياري از مردان و زنان اين سرزمين را مي‌گرفت. مالاريا، بختك مردم جنوب بود. گرماي خوزستان، شرجي جنوب، آلودگي آب و نبود امكانات بهداشتي، مزيد بر علت بود تا اين بيماري‌ها در خوزستان تلفات بيشتري بگيرد. وقتي شركت نفت انگليس و ايران به استخدام كارگران پرداخت، شيوع هر بيماري، ضربه‌اي بر پيكر اين صنعت نوپا بود. از همين رو، بهداشت و درمان در صنعت نفت، قدمتي به عمر اكتشاف نفت در ايران دارد و از همان ابتدا، بخشي از هزينه‌ها به پيشگيري و مبارزه با بيماري‌هاي واگيردار اختصاص يافت و يكي از نخستين اقدامات پيشگيرانه، ايجاد قرنطينه در بنادر براي ممانعت از ورود كارگران بيمار بود.
شركت نفت براي مبارزه با شيوع بيماري‌ها، به اقداماتي از قبيل مايه‌كوبي عمومي، قرنطينه‌سازي، تخريب خانه‌هاي آلوده، از بين بردن موش‌ها و سگ‌ها، بازرسي مواد غذايي و كشتارگاه‌ها، تخريب خانه‌هاي آلوده و سم‌پاشي با د.د.ت و حشره‌زدايي دست زد. علاوه بر اين، براي پيشگيري نيز به اصلاحات شهري، ارتقاي بهداشت محيط و رسيدگي به وضعيت بهداشتي درماني شهرها پرداخت. از جمله اقدامات پيشگيرانه مي‌توان به احداث فاضلاب، آب لوله‌كشي، جمع‌آوري و سوزاندن پس‌ماند خانه‌ها، ساخت حمام‌هاي عمومي و تميز كردن جوي‌هاي شهري اشاره كرد.
اگرچه شركت نفت از همان ابتدا، بهداشت و درمان را در اولويت خود قرار داد، اما به نظر مي‌رسد اولويت شركت بيشتر حفظ سلامت كاركنان انگليسي شركت بود تا توسعۀ بهداشت مناطق جنوب و اين بيشتر بهصورت يك لطف جلوه‌گر بود تا وظيفه. اما با گذر زمان و افزايش آگاهي عمومي و به‌خصوص پس از عقد قرارداد 1933، توسعۀ بهداشت مناطق نفت‌خيز به يكي از وظايف شركت نفت تبديل شد. مسئلۀ اصلي در اين مقاله بررسي رويكرد شركت نفت به مسئلۀ بهداشت و درمان عمومي در مناطق نفت‌خيز جنوب است و پرسش اينجاست كه در فاصلۀ اكتشاف نفت در سال 1285 تا ملي شدن صنعت نفت در سال 1329، آيا با افزايش نظارت حكومت مركزي و بالا رفتن سطح آگاهي عمومي مردم، رويكرد شركت در قبال مسئلۀ بهداشت تغيير كرده است؟
چكيده لاتين :
The plague, cholera, typhus, typhoid, tuberculosis and many other contagious diseases have been the nightmare of the Iranians, a nightmare that has claimed the lives of many men and women every few years and malaria has been an incubus of southern people. Khuzestan heat, southern humidity, water pollution and lack of sanitation facilities were causing these diseases to increase death toll in Khuzestan. When the British-Iranian oil company started to hire workers, the spread of each single disease was a blow to the fledgling industry. Therefore, healthcare in the petroleum industry is as old as oil exploration in Iran, and from the outset, part of the cost was devoted to the prevention and control of contagious diseases and one of the first preventative measures was to quarantine ports to prevent the entry of sick workers.
Although the oil company has prioritized healthcare from the outset, it seems the company's priority has been more to protect the health of its British staff than to promote the health in the southern regions, and more so as a charity rather than a duty. However, through time, the rise of public awareness, and especially after the 1933 agreement, the development of the health of oilfields became one of the responsibilities of the Oil Company. The main issue in this paper is to examine the approach of the Oil Company to the issue of public health in the southern oil-rich regions. The question is whether the approach of the Oil Company to the issue of health has changed between the oil exploration in 1285 until the nationalization of the oil industry in 1329 with the increase of central government supervision and raise of public awareness or not.
