شش نكتۀ رازگشايِ اوليه براي فهم آنتوان بِرمَن

Six Key Points to Understand Antoine Berman

اين مقاله كه با هدفِ «رازگشايي» يا بهتر بگوييم ابهام‌ زدايي دربارۀ آراء و عقايدِ آنتوان برمن، نظريه ­پرداز صاحب ­نامِ معاصر فرانسوي، درزمينۀ دانش نوپاي ترجمه ­شناسي نوشته شده است، قصد دارد تا خواننده را با شيوۀ درستِ خوانش و دريافتِ بهترِ آثار و انديشۀ او ياري كند. نگارنده كه سال ‌هاي زيادي را وقفِ «فهمِ» جانِ آثار او كرده است، بر اين باور است كه خواننده بدون تأويل و تفسيرهاي «رازگشا»، كه در اين گفتار فعلاً به شش مورد آن بسنده شده است، در رويارويي با آثار اين انديشمندِ ترجمه گرفتار يك دريافت سطحي مي‌شود و آنچه را كه منظورِ نظرِ برمن بوده است، حاصل نخواهد كرد. خام خيالي است اگر گمان كنيم آنتوان برمن شيوه­ نامه­اي مدوّن براي ترجمه به مترجم ارائه مي‌دهد تا يك اثر را از زباني به زبانِ ديگر برگرداند.از اين روگاهي با توجيهاتي از سوي خوانندۀ اين آثار روبرو مي ‌شويم كه با اين رويكرد حاصلي جز ناكامي نخواهد داشت. فهم دنياي پررمز و راز و لا يه ‌لايۀ آنتوان برمن نياز به دانستنِ جانِ جانِ تفكر او دارد. به همين منظور اين مقاله ضمنِ استناد به سخن معاصرين و كساني كه او را نقد و تأويل كرده‌اند، شش كليدِ «رازگشا» به خواننده ارائه مي‌دهد تا با مطالعه و تطبيق اين نكات بتواند به دركِ درست‌ تري از آثار او برسد. اين شش نكته به‌صورت فشرده عبارتند از: 1- تكيه بر يك طرح كلي يا (پروژه)؛ 2- استعاري بودن زبان برمن؛ 3- فيلسوف بودن برمن؛ 4- باور به مُقطع و تكه‌تكه بودن زبان؛ 5- داشتنِ روحيۀ رمانتيك؛ 6- داشتن دغدغه مذهبي. بي‌شك، ورود به دنياي برمن به دانستنِ اين شش نكته خلاصه نمي‌شود و به شناختِ عناصر ديگري نيز نيازمند است كه مي‌تواند موضوع مقالاتِ مكملِ ديگري باشد.

It would be naive to think that Antoine Berman, with presenting his studies on translation, wanted to hand over a compiled recipe to translators. Most of his readers have fallen into this trap and taken an inappropriate path. The author of this article, who has devoted a few years of his life to the study of the "essence" of Berman's work, believes that the fundamental problem in encountering the thinker's translatology lies in his "understanding". Berman, as a translatologist, has created an oeuvre. His works are highly mysterious and multi-layered and their "understanding" requires going through a real work of "decryption" which, in its turn, is possible through several "rereadings". This study, inspired by the ideas of contemporary thinkers and those who have criticized and interpreted his works, provides six key points to decrypt and understand his works: 1) Understanding the fact that Berman's traductology is based on a "project"; 2) Paying attention to the symbolic language of the translatologist; 3) Admitting the fact that Berman is above all a philosopher; 4) Understanding his deep conviction of the fragmented characteristic of language; 5) Having his extreme romantic sensitivity; 6) Becoming aware that there is a religious concern in him. Note that understanding Berman’s works is not limited to these six points.