بررسي‌ شيوه‌ها و راهبردهاي يادداشت‌برداري دانشجويان ايراني (موردمطالعه: دانشجويان زبان فرانسه در مقطع كارشناسي ارشد)

Note-Taking Methods and Strategies among Iranian University Students: A Case of French Language Students in Master’s Degree

يادداشت ‌برداري در مقام يكي از مهارت‌ هاي دانشگاهي، توجه پژوهشگران حوزۀ آموزش زبان‌ فرانسۀ دانشگاهي را به خود جلب كرده است. جستار پيش رو بر آن است روش‌ ها و راهبرد هاي يادداشت ‌برداري دانشجويان ايراني را در كلاس‌ هاي گوناگون بررسي كند و با اين بررسي به مشكلات يادداشت ‌برداري دانشجويان بپردازد. براي دستيابي به اين هدف، سه ابزار گردآوري داده مورد استفاده قرار گرفت؛ 13 جلسه از 4 كلاس گوناگون در مقطع كارشناسي ارشد، گرايش ‌هاي ادبيات و آموزش، در دانشگاه تهران مشاهده و ضبط و 84 يادداشت گردآوري شد. 61 دانشجوي ايراني در مقطع نامبرده به پرسشنامۀ محقق‌ساخت با روايي 0٫81 پاسخ دادند. داده ‌ها بر اساس روش تركيبي كيفي (با استفاده از جدول تحليل يادداشت‌ها) و كمّي (با استفاده از نرم‌افزار SPSS براي تحليل پرسشنامه) تحليل شدند. يافته‌ هاي پژوهش نشان مي‌دهد روش رايج يادداشت ‌برداري ميان دانشجويان روش خطي يا سامان‌ دهنده است. استفاده از عين واژه‌ ها، جمله ‌هاي كليدي، وفاداري و سازگاري با مطالب بيان شده، دسته‌بندي اطلاعات حين يادداشت‌ برداري، تصوير‌نگارها و علامت‌ هاي فهرست ‌بندي در سطح گفتمان و انديشه ‌نگارها در سطح واژه از رايج ‌ترين راهبردها است. دگرنويسي، دسته ‌بندي اطلاعات پس از يادداشت ‌برداري، درج ديدگاه‌ ها، تبادل ‌نظر با استادان و دانشجويان سال بالاتر، استفاده از راهبردهاي فراگفتماني در سطح گفتمان، بهره‌ گيري از شمايل ‌ها در سطح واژه و همچنين اقسام راهبرد كوته ‌نويسي از كم ‌بسامدترين راهبردها بوده است. ميان روش ‌ها و راهبردهاي به ‌كارگرفته شده از سوي دانشجويان در كلاس ‌هاي گوناگون، تفاوت‌ هايي وجود دارد، نظير صورت يادداشت‌ ها در بهره‌ برداري از فضاي كاغذ يادداشت، گونه‌هاي راهبردهاي كوته ‌نويسي، ساختار و روش‌ هاي به كار گرفته شده، حجم يادداشت ‌ها و استفاده از زبان مادري.

Note-taking as an academic skill has attracted the attention of researchers in the field of academic French language. The current study sought to investigate the methods and strategies of note-taking in Iranian university students in various courses. For this purpose, 3 data gathering tools were used; 13 sessions of 4 courses in master’s degree in French literature and teaching at University of Tehran were observed and recorded, and 84 notes were gathered. Sixty one Iranian students in the above-mentioned degree completed a researcher-developed questionnaire. The data were analyzed through a mixed method, namely, qualitative (using the notes-taking analysis table) and quantitative (using SPSS software for analyzing the questionnaire). The research findings show that the prevalent method of note-taking among the university students is the linear or guided notes. The mostly used strategies include using the exact words, using key sentences, fidelity and adaptability of ideas as they are presented in classes, categorizing contents while note-taking, pictograms and lists effects at the discourse-level and ideograms at the word-level while the least used strategies are paraphrasing, categorizing information after note-taking, writing their own point of view, having discussion with professors and senior students, using meta-discursive strategies at the discourse-level, icons at the word-level, and also different abbreviation strategies. There are differences among the methods and strategies used by students in various courses, including the appearance of notes in utilizing the note sheet space, abbreviation strategies’ types, the volume of notes, and using mother tongue.